In het nieuws
Er is een nieuwe soort MRI-scanner op komst met zo’n sterk magnetisch veld dat het giftige kwik uit de grijze tandvullingen lekt. Volgens sommigen kan dit leiden tot hersenbeschadiging en onvruchtbaarheid.
Factcheck
Grijze tandvullingen (amalgaam) bevatten kwik, een zwaar metaal dat in hoge concentraties toxisch is. In een klassieke MRI-scanner komt geen noemenswaardige hoeveelheid kwik vrij uit tandvullingen, maar in zeer krachtige MRI-scanners, die mogelijk in de toekomst kunnen gebruikt worden, schuilt dit gevaar wel, suggereert een experimentele studie. Verder onderzoek is aanbevolen.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Een MRI-scanner genereert een sterk magnetisch veld en maakt beelden in drie dimensies. Hoe sterker dit magnetisch veld, hoe nauwkeuriger de beelden. De sterkte van de magneten in een MRI-scanner wordt uitgedrukt in Tesla (T). Een klassieke scanner heeft ongeveer 1,5 T, maar er zijn ook krachtigere toestellen, tot 7 T, die nog niet standaard gebruikt worden, maar wel al in studieverband. Turkse onderzoekers van de Kirikkale universiteit zetten een experimentele studie op met een MRI-scanner van 7 T (1). Ze verzamelden 60 getrokken tanden met een grijze amalgaam-tandvulling en verdeelden deze in 3 groepjes van 20. De tandengroepjes werden in testbuizen gestopt samen met artificieel speeksel. Eén testbuis werd gedurende 20 minuten in een klassieke MRI-scanner van 1,5 T geplaatst. De twee testbuis in een MRI-scanner van 7 T en de derde fungeerde als controle. Na 24 uur werden de tanden uit de testbuizen verwijderd en maten de onderzoekers de hoeveelheid kwik in het artificiële speeksel. Grijze tandvullingen bevatten lage concentraties kwik. De gemiddelde hoeveelheid kwik in het controlespeeksel bedroeg 141 µg/l, terwijl speeksel uit de 1,5 T scanner 172 µg/l kwik bevatte en uit de 7 T scanner 673 µg/l. De verschillen tussen de controlegroep en de testbuis uit de standaardscanner waren verwaarloosbaar en veilig volgens de officiële normen, maar het speeksel uit de krachtige scanner bevatte duidelijk veel meer kwik. De onderzoekers besluiten dat de risico’s van zeer krachtige MRI-scanners verder onderzocht moeten worden alvorens ze in gebruik te nemen.
Bron
(1) Yilmaz S, Adisen A. Ex Vivo Mercury Release from Dental Amalgam after 7.0-T and 1.5-T MRIRadiology. Published online June 26 2018
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dit gaat om een experimentele studie waarin wordt vastgesteld dat er beduidend meer kwik lekt uit amalgaam-tandvullingen wanneer deze in een testbuisje in een krachtige scanner geplaatst worden. Grijze amalgaam-tandvullingen worden haast niet meer geplaatst, omdat ze cosmetisch minder mooi zijn dan de witte composiettandvullingen. In België bevat nog één op de vijf tandvullingen amalgaam. Een andere reden om amalgaam te mijden is kwikvervuiling: kwik is giftig en komt terecht in het milieu (vb. met kwik vervuilde vissen).
Van amalgaam-tandvullingen is niet aangetoond dat ze een risico vormen voor de gezondheid, wat tegenstanders ook mogen beweren. De dampen die kunnen vrijkomen (vooral bij extractie van deze tanden) zijn verwaarloosbaar. Wat het effect is op de gezondheid van de hoge concentratie kwik in het artificiële speeksel na de 7 T MRI-scan is ook niet bekend, maar als dergelijk hoge concentraties in de bloedbaan zouden terechtkomen, wordt de veiligheidsgrens overschreden.
Dit was een experiment en er werd geen onderzoek gedaan naar gezondheidseffecten. De kans dat iemand met 20 amalgaamvullingen in deze zeer krachtige scanner terechtkomt, is vandaag extreem klein, maar anderzijds verdient is de concentratie (673 µg/l) te hoog en moet dit verder onderzocht worden.
Conclusie
Grijze tandvullingen (amalgaam) bevatten kwik, een zwaar metaal dat in hoge concentraties toxisch is. In een klassieke MRI-scanner komt geen noemenswaardige hoeveelheid kwik vrij uit tandvullingen, maar in zeer krachtige MRI-scanners, die mogelijk in de toekomst kunnen gebruikt worden, schuilt dit gevaar wel, suggereert een experimentele studie. Verder onderzoek is aanbevolen.
Referenties
Meer info: Kwik en kwikvervuiling