Kunnen elektromagnetische golven je ziek maken?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Het Agentschap voor voedsel milieu, veiligheid en gezondheid op het werk in Frankrijk beweert dat 1 op 20 personen gevoelig zou zijn voor elektromagnetische straling (of golven). Dit is geen Belgisch cijfer. In Frankrijk ijvert een vzw voor erkenning van hyperelektrosensitiviteit of “elektroallergie”.

Ook in ons land bestaan er verenigingen die opkomen tegen 5G, wifi en andere bronnen van elektromagnetische stralen en worden er petities georganiseerd tegen de uitrol van het nieuwe datacommunicatienetwerk 5G (1). De verenigingen geven mensen die allerlei lichamelijke en psychische klachten toeschrijven aan een overgevoeligheid voor deze onzichtbare en ongrijpbare stralen een stem. Ze noemen dit elektrohypersensitiviteit (EHS). Nochtans is EHS geen erkende aandoening.

Een nieuw Franse publicatie, die alle hypothesen die EHS trachten te verklaren onder de loep nam, vindt geen enkel verband tussen de klachten en elektromagnetische straling (2).

Bron

(1) https://www.petities.com/stop_5g_torens_in_belgie_volksgezondheid_in_gevaar

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Sinds de opkomst van de eerste gsm’s in de jaren ‘80 wordt er zeer veel onderzoek verricht naar de effecten van elektromagnetische golven op de gezondheid. Deze golven worden gebruikt voor draadloze (data)communicatie. Wanneer u belt met uw smartphone, een Whatsapp-berichtje stuurt of een filmpje bekijkt op uw iPad, dan worden gegevens verzonden via elektromagnetische golven, te vergelijken met radio en TV-uitzendingen.

In tegenstelling tot hoogfrequente elektromagnetische straling, van de zon of van een röntgenapparaat bijvoorbeeld, is de elektromagnetische straling gebruikt bij datacommunicatie laagfrequent. Dat is fysisch te zwak om veranderingen te veroorzaken in het DNA van cellen, die op termijn tot kanker zouden kunnen leiden. In de decennia dat we massaal gebruik maken van draadloze communicatie (sinds de eerste gsm-toestellen) is er bovendien geen toename in hersentumoren vastgesteld.

Er bestaan elektromagnetische golven die wel degelijk gevaarlijk zijn. Deze golven bestaan uit frequenties die ver boven die van het zonzicht vallen (10 x zo hoog en meer) en die in staat zijn elektronen te verwijderen uit chemische verbindingen, zoals ook geldt voor bv. het menselijk DNA. De elektromagnetische golven voor GSM (G1 t/m G5 en toekomstig) liggen nog een factor 100.000 maal lager dan het de frequentie van het zonlicht en vertonen daarmee geen enkel biologisch effect.

Dat neemt niet weg dat een aantal mensen toch klachten hebben die ze toeschrijven aan de onzichtbare stralen. Zo beschrijven mensen dat hun hoofdpijn of slaapproblemen begonnen op het moment dat er een gsm-mast in de buurt werd geplaatst bijvoorbeeld.

Een wetenschapper van het Franse Max Weberinstituut hield alle hypothesen tegen het licht voor een kritische evaluatie. Geen enkele houdt stand. Zo werd totnogtoe niet aangetoond dat elektromagnetische golven het lichaam kunnen beïnvloeden. Mensen die beweren aan EHS te lijden, kregen bij een onderzoek exact dezelfde klachten wanneer ze niet werden blootgesteld aan elektromagnetische golven, dan wanneer ze er wel aan werden blootgesteld.

Tenslotte zijn er mensen die klachten hebben waarvoor geen verklaring bestaat. Zij schrijven deze klachten dan zelf toe aan EHS. De mens is steeds geneigd om een oorzaak te zoeken voor zijn problemen.

Eén ding is zeker: de klachten zijn echt. Het is echter niet aangetoond dat ze veroorzaakt worden door elektromagnetische golven. Er moeten nog andere verklaringen zijn waarvan we vandaag er het fijne niet van weten.

Conclusie

Sommige mensen schrijven bepaalde lichamelijke klachten toe aan de aanwezigheid van elektromagnetische golven (ook wel stralen genoemd), die worden gebruikt bij draadloze datacommunicatie, bijvoorbeeld met een smartphone, iPad of laptop. Ondanks veel onderzoek naar zogenaamde elektrohypersensitiviteit, ontbreekt tot op heden alle bewijs dat dit bestaat. De klachten zijn ongetwijfeld echt, maar de oorzaak ervan ligt waarschijnlijk elders.

Referenties

(2) M. Diedonné. Electromagnetic hypersensitivity: a critical review of explanatory hypotheses. Environmental Health 2020;19:40.