In het nieuws
Sporza, de sport- en bewegingszender van de openbare omroep VRT, geeft een aantal aanbevelingen om gezond doorheen de coronaperiode te geraken. Zo zou je bijv. 500 kcal verliezen met een halfuurtje joggen. Zijn deze richtlijnen wetenschappelijk gefundeerd?
Factcheck
De informatie over voeding en beweging op de website van Sporza, de sportzender van de openbare omroep VRT, is een goede aanzet om meer te bewegen, maar is helaas niet erg nauwkeurig. Het klopt dat vermageren de som is van minder calorieën en meer verbruik. Bewegen kan ons daar een beetje bij helpen.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
In een informatief artikel publiceert Sporza enkele aanbevelingen rond voeding en beweging (1). Een paar citaten:
- Eén kilogram vet komt overeen met zo'n 7.000 à 9.000 kcal, naargelang de studie.
- Een halfuurtje joggen komt overeen met een verlies van grosso modo 500 kcal, d.w.z. dat je met een uur joggen 1.000 kcal kan verbruiken.
- Om 10 tot 12 kilo per jaar te verliezen moet je elke dag 500 kcal minder innemen dan je verbruikt.
- Nuchter sporten heeft een meerwaarde, maar in deze coronaperiode wordt het ten stelligste afgeraden. Suikers innemen is essentieel voor je immuniteit als je sport.
- Een frisdrank per dag verhoogt het risico op overgewicht met 60%.
- Je moet lang genoeg sporten om vet te verbranden.
Bron
(1) Bewegen als medicijn (3): 'Je kan 10-12 kg in 1 jaar verliezen met juiste beweging en voeding': https://sporza.be/nl/2020/04/30/bewegen-als-medicijn-3-je-kan-10-12-kg-in-1-jaar-verliezen-met-juiste-beweging-en-voeding~1588251948518/
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Bovenstaande aanbevelingen geven een goede richting aan, maar we willen ze graag een beetje verfijnen en duiden op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten. Wat zeggen die exact?
- Een kilogram lichaamsvet bevat 7.000 kcal, een kilogram voedingsvet 9.000 kcal. In een kilogram lichaamsvet zit ook een beetje water, en daarom bevat het wat minder calorieën dan puur voedingsvet zoals olijfolie. (2)
- Volgens een referentiewerk (3) verlies je met een uurtje joggen aan 8 of 9 km per uur 624 tot 702 kcal. Aan een snelheid van 13 tot 14 km per uur verbruik je wel 1.000 kcal, zoals het artikel van Sporza suggereert, maar dit tempo is niet haalbaar voor een beginneling.
- Als je een jaar lang 500 kcal per dag minder inneemt dan je verbruikt, dan verlies je gelukkig meer dan 12 kg, namelijk 26 kg. (2) Dat kun je makkelijk uitrekenen: om 1 kg (7.000 kcal) te verbranden heb je 14 dagen nodig, dus op een jaar geeft dat 26 kg.
Tegen de gangbare overtuiging in, zal een streng vermageringsdieet op termijn geen slechtere resultaten geven dan minder strenge vermageringsdiëten (4). Onderzoek spreekt de visie tegen dat strenge vermageringsdiëten het risico op een jojo-effect (opnieuw aankomen na de vermageringsperiode) verhogen. Met eenzelfde vermageringsdieet blijf je niet afvallen, zo tonen studies aan. Het gewichtsverlies van de eerste weken vermindert, omdat:- je lichaam in een zuinige modus gaat werken, en dus minder energie verbruikt;
- je lichaamsgewicht daalt, waardoor je bij verplaatsingen eveneens minder energie verbruikt.
Daarom helpt sporten om te blijven afvallen: je verhoogt je energieverbruik.
- Er zijn geen studies die aantonen dat suikers en voeding in het algemeen de immuniteit stimuleren, en beschermen tegen het coronavirus (5).
- Een frisdrank bevat 145 kcal, en werd in observatiestudies gelinkt aan een hoger risico op overgewicht en obesitas. Alles doet echter vermoeden dat niet alleen frisdrank de boosdoener is, maar ook de algemene eet- en leefgewoonten van frisdrankgebruikers.
- Je moet niet lang sporten om vetten te verbranden (3): als je beweegt, zal je vetten of koolhydraten verbranden. Je moet natuurlijk wel lang volhouden om te vermageren.
Informeren is belangrijk, zeker over voeding en beweging, onderwerpen die veel mensen interesseren. Bovendien leven we in een maatschappij waar meer dan 50% van de volwassenen lijdt aan overgewicht of obesitas. Het is goed dat Sporza mee aan de kar trekt: een boodschap op breed niveau moet helder en eenvoudig zijn, maar hier en daar wilden we graag de puntjes op de i zetten.
Conclusie
De informatie over voeding en beweging op de website van Sporza, de sportzender van de openbare omroep VRT, is een goede aanzet om meer te bewegen, maar is helaas niet erg nauwkeurig. Het klopt dat vermageren de som is van minder calorieën en meer verbruik. Bewegen kan ons daar een beetje bij helpen.
Referenties
- (2) Patrick Mullie. Evidence-based Voedingsleer. Eten en weten. ISBN 978904413275. Uitgeverij Maklu
- (3) Exercise Physiology: Nutrition, Energy, and Human Performance 8th Edition. by William D. McArdle(Author), Frank I. Katch (Author), Victor L. Katch (Author)
- (4) Casazza K, Fontaine KR, Astrup A, et al. Myths, presumptions, and facts about obesity. N Engl J Med. 2013 Jan 31;368(5):446-54.
- (5) https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/kun-je-je-weerstand-tegen-virussen-verbeteren-met-voedingsmiddelen