In het nieuws
Een kop koffie in plaats van pillen bij diabetes? Dat is waar sommige wetenschappers over dromen.
Factcheck
Het ziet er niet naar uit dat de speciale cellen in combinatie met caffeïne de eerstkomende jaren op de markt zullen komen als medicijn voor diabetes type 2 patiënten. En misschien gelukkig maar. Zo kunnen ze onbezorgd blijven genieten van een kop koffie.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Wetenschappers zijn constant op zoek naar betere medicijnen. Ook zo voor de behandeling van diabetes type 2. Een bepaald type medicatie voor deze patiënten, de GLP-1-agonisten, stimuleren de pancreas of alvleesklier tot het maken van insuline. Nadeel van deze medicatie is dat het meermaals per dag moet worden ingespoten.
Celbiologen uit Zwitserland hebben hier een oplossing voor bedacht. Ze hebben een soort cel gemaakt met synthetisch DNA voor het maken van GLP-1. Deze cellen worden in het lichaam gebracht. Omdat deze cellen niet constant GLP-1 mogen maken, hebben de wetenschappers er een ‘slot’ opgezet. Wanneer het slot geopend wordt, wordt er GLP-1 gemaakt en zal de pancreas gestimuleerd worden om insuline te maken. De sleutel om het slot te openen is caffeïne. Dit wil zeggen dat wanneer er een koffie of een andere caffeïnehoudende drank ingenomen wordt, de cellen geactiveerd worden en de hoeveelheid insuline in het lichaam zal stijgen. Dit zou een positief effect hebben op de regeling van de bloedsuiker bij diabetes.
Om deze hypothese te checken hebben de wetenschappers verschillende proeven uitgevoerd bij groepen muizen (met en zonder diabetes). De resultaten op korte termijn zijn positief en tonen aan dat de diabetesmuizen met de speciale cellen inderdaad meer GLP-1 en insuline aanmaken na inname van koffie. Ook hun bloedsuiker was na 2 weken beter geregeld dan bij diabetesmuizen zonder de speciale cellen (1).
Bron
1. Bojar, D., Scheller, L., Charpin-El Hamri, G., Xie, M., & Fussenegger, M. (2018). Caffeine-inducible gene switches controlling experimental diabetes. Nature Communications, 9(1), 2318
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Er ligt nog een grote kloof tussen de resultaten van dit onderzoek bij muizen en een bruikbare toepassing bij mensen. Eerst dienen de resultaten van dit onderzoek bevestigd te worden in andere dierproeven. Pas dan kan er gedacht worden aan testen bij mensen (die ook verschillende jaren in beslag nemen). En wanneer blijkt dat het systeem van speciale cellen met caffeïne ook goed werkt bij mensen en de nadelen op korte en lange termijn aanvaardbaar zijn, kan het product op de markt gebracht worden.
We kunnen ons hierbij de vraag stellen of het een goed idee is om koffie of andere caffeïnehoudende dranken te gebruiken als sleutel en op die manier te medicaliseren. De wetenschappers kozen voor caffeïne omdat het gemakkelijk te maken is, wijdverspreid gebruikt wordt en veilig is. Het wordt echter een grote uitdaging om telkens de juiste dosis caffeïne in te nemen. Onbezorgd genieten van een kop koffie zit er niet meer in. Enerzijds zal er elke dag koffie moeten gedronken worden om de speciale cellen te stimuleren. Maar anderzijds zal er ook niet teveel koffie mogen gedronken worden om overstimulatie te vermijden. Of dit dan zoveel beter is dan elke dag een pil of inspuiting is maar de vraag.
Conclusie
Het ziet er niet naar uit dat de speciale cellen in combinatie met caffeïne de eerstkomende jaren op de markt zullen komen als medicijn voor diabetes type 2 patiënten. En misschien gelukkig maar. Zo kunnen ze onbezorgd blijven genieten van een kop koffie.