Kan koken op gas astma bij kinderen veroorzaken?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Twee Europese ngo’s (niet-gouvernementele organisaties) brengen met een onderzoeksrapport het verband tussen koken op gas en astma bij kinderen onder de aandacht. In dat rapport verwijzen ze naar een nieuw overzichtsonderzoek met 357 studies over astma bij kinderen en blootstelling aan gasvuur (1). Het overzichtsonderzoek stelt dat deze vorm van binnenhuisvervuiling verantwoordelijk kan zijn voor 12,7% van de gevallen van kinderastma wereldwijd.

• Het staat buiten kijf dat gasdeeltjes die vrijkomen wanneer je op een gasvuur kookt, kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van astma bij kinderen.
• Diezelfde deeltjes komen ook vrij in het verkeer, waar verbrandingsmotoren stikstofdioxide (NO₂) uitstoten:
  • Wonen langs drukke wegen kan de luchtwegen irriteren.
  • Luchtverontreiniging door stikstofdioxide uit auto’s geeft eveneens aanleiding tot meer astma bij kinderen, toont eerder onderzoek.

Bakluchten die vrijkomen bij koken op gas vormen dus niet alleen een geurprobleem. Er zitten ook deeltjes kleiner dan 1 µm in, die een bijdrage vormen aan zogenaamde PM2,5-stofdeeltjes:

• Deze deeltjes kennen we beter als fijnstof.
• Omdat ze zo klein zijn, kunnen ze tot diep in je longen doordringen.
• Stikstofdioxide (NO₂) is zo’n deeltje dat vrijkomt wanneer je op gas kookt. Het behoort tot de groep stikstofoxiden (NOx) (2).

Dat kinderen gevoeliger zijn voor astma dan volwassenen, heeft te maken met 3 factoren (3):

• Ze bewegen meer, waardoor ze dieper inademen.
• Ze hebben een groter longoppervlak in vergelijking het hun lichaamsgewicht.
• Bij de kleinsten is het immuunsysteem nog niet volledig ontwikkeld.

Bron

(1) Gruenwald, T.; Seals, B.A.; Knibbs, L.D.; Hosgood, H.D., III. Population Attributable Fraction of Gas Stoves and Childhood Asthma in the United States. Int. J. Environ. Res. Public Health 2023, 20, 75. https://doi.org/10.3390/ijerph20010075

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Het verband tussen koken op gas en astma bij kinderen is al jaren bekend. Het vormt vooral een probleem in ontwikkelingslanden. Het Amerikaans overzichtsonderzoek toont dat koken op gas evengoed een trigger vormt voor astma bij kinderen in de westerse wereld:

• Tijdens het koken stapelen hinderlijke gassen en vocht zich op in de keuken.
• Bij koken op gas is een van die gassen stikstofdioxide (NO₂), gelinkt aan astma. Dit komt niet vrij wanneer je op een elektrisch fornuis kookt.

Dat blootstelling aan stikstofdioxide (NO₂) astma kan veroorzaken bij kinderen, toonde een overzichtsstudie uit 2017 eerder aan (4). Daarbij ging het om stikstofdioxide in uitlaatgassen in het verkeer.

• Verlucht je huis dagelijks: zet bijvoorbeeld ramen en deuren open.
  • Zo zorg je voor een gezond binnenmilieu.
• Zet de dampkap aan wanneer je kookt, van bij het begin.
  • Zo voer je gassen af, waaronder stikstofdioxide.
  • Dat volstaat om het risico op astma te vermijden, wanneer je kookt op gas en kleine kinderen in huis hebt.
  • Er is geen verband tussen koken op een elektrisch fornuis en astma bij kinderen.

Conclusie

Wanneer je kookt op gas, komt er stikstofdioxide (NO₂) vrij. Dat is een fijnstofgas dat diep in je longen kan doordringen. Daarom vergroot het het risico op astma bij kleine kinderen. Dat verband is al lang bekend. Een grote overzichtsstudie brengt het nu opnieuw onder de aandacht. Om het risico te beperken, volstaat het om een goed werkende dampkap te gebruiken tijdens het koken. 

Referenties

Meer info: https://www.clasp.ngo/cook-cleaner-europe/

• (2) https://www.gezondleven.be/themas/gezondheid-en-milieu/gezond-buiten/stikstofoxiden
• (3) https://rmi.org/insight/gas-stoves-pollution-health/
• (4) Khreis H, Kelly C, Tate J, Parslow R, Lucas K, Nieuwenhuijsen M. Exposure to traffic-related air pollution and risk of development of childhood asthma: A systematic review and meta-analysis. Environ Int. 2017 Mar