In het nieuws
Een nieuwe ‘revolutionaire’ test laat toe te meten hoe snel je lichaam veroudert. Op termijn zou men ermee kunnen voorspellen wanneer iemand kanker, hartproblemen of dementie zal krijgen, en zelfs hoe lang iemand zal leven.
Factcheck
De deugdelijkheid van deze test is niet aangetoond. Over de mogelijk schadelijke effecten weten we niets. De grote internationale mediabelangstelling voor de studie, en de nauwe betrokkenheid van de wetenschappers bij de fabrikant van de test, doen vermoeden dat er grote commerciële belangen in het spel zijn.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Wetenschappers uit het Verenigd Koninkrijk ontdekten dat mensen die in hun lichaamscellen welbepaalde genen bezitten, langer leven en langer gezond blijven dan mensen van dezelfde leeftijd die deze genen niet hebben (1). Het gaat om een combinatie van talrijke genen die in een score weergegeven wordt. Op een groep van een 100-tal mensen bleken diegenen met een hoge score het langst te leven. Men bepaalde de score ook bij 700 mensen met dementie. Zij bleken een abnormaal lage score te hebben. Volgens de onderzoekers kan de test nuttig zijn om te voorspellen of iemand dementie zal krijgen.
Bron
(1) Sood S, Gallagher IJ, Lunnon K et al. A novel multi-tissue RNA diagnostic of healthy ageing relates to cognitive health status. Genome Biol. 2015 Sep 7;16(1):185.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De Britse wetenschappers gaan uit van de stelling dat mensen twee leeftijden hebben. Enerzijds hebben ze een echte leeftijd (kalenderleeftijd), die gebaseerd is op de geboortedag. Anderzijds hebben ze een biologische leeftijd, die van de echte leeftijd verschilt omdat mensen in een verschillend tempo ouder worden. Dit tempo zou, althans volgens deze wetenschappers, genetisch bepaald zijn, en met een bloedtest meetbaar zijn.
Het lijdt geen twijfel dat bepaalde leefgewoonten zoals roken, overmatig eten en drinken of een gebrek aan beweging aanleiding kunnen geven tot vroegtijdige gezondheidsproblemen en overlijden. De Britse wetenschappers zijn van oordeel dat het verouderingsproces echter ook onafhankelijk is van levensstijl of andere omgevingsfactoren, maar louter door een genetische aanleg kan versnellen. Deze stelling hebben ze echter niet bewezen.
Zelfs al zouden we beschikken over een test die kan voorspellen of iemand vroegtijd zal sterven of dementie zal ontwikkelen, dan nog blijft de vraag wat het nut daarvan is. Er zijn momenteel geen medicijnen die het ontstaan van dementie kunnen stoppen of vertragen. Een afwijkende test zou er enkel toe leiden dat mensen, lang voordat er problemen optreden, ongelukkig gemaakt worden. We weten ook niet hoe vaak de test abnormaal uitvalt bij mensen die níet voorbeschikt zijn om jong te sterven of dement te worden (de zogenaamde vals-positieven) en die dus ten onrechte een noodlottige diagnose zouden krijgen.
Het is verder opmerkelijk dat 3 van de auteurs van deze wetenschappelijke studie banden hebben met XRGenomics (http://www.xrgenomics.com/), een Brits bedrijf dat genetische testen ontwikkelt. Op haar website blijkt James Timmons, co-auteur en woordvoerder van de auteursgroep, directeur te zijn van dit bedrijf. Een belangenconflict dat kan tellen.
Conclusie
De deugdelijkheid van deze test is niet aangetoond. Over de mogelijk schadelijke effecten weten we niets. De grote internationale mediabelangstelling voor de studie, en de nauwe betrokkenheid van de wetenschappers bij de fabrikant van de test, doen vermoeden dat er grote commerciële belangen in het spel zijn.