Kan buitenspelen de negatieve gevolgen van veel schermtijd compenseren?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Langdurig naar een scherm kijken, bijvoorbeeld van een tv, gameconsole of smartphone, kan de ontwikkeling van een kind belemmeren. Het heeft een negatieve invloed op:

• taalontwikkeling;
• omgaan met emoties;
• latere schoolprestaties.

Een internationaal team van wetenschappers ging na of regelmatig buitenspelen de nadelige effecten van schermtijd kan opvangen (1). De onderzoekers selecteerden daarvoor 885 kinderen:

• De kinderen besteedden gemiddeld 2,6 uur aan schermtijd per dag.
• Met vragenlijsten registreerden de wetenschappers:
  • de ontwikkeling van de kinderen;
  • de schermtijd;
  • het aantal uren buitenspelen.

Onderzoeksresultaten

• Kinderen met lange schermtijden op de leeftijd van 2 jaar scoorden lager voor communicatieve vaardigheden op de leeftijd van 4 jaar.
• Hoe vaak ze buitenspeelden, had hier geen invloed op.
  • Dat betekent dat buitenspelen de negatieve gevolgen van schermtijd op hun communicatie niet kon compenseren.
• Buitenspelen kon wel een verschil maken voor algemene levensvaardigheden en sociale vaardigheden.
  • In dat geval kon buitenspelen de effecten van schermtijd dus opvangen.

De onderzoekers besluiten dat, zelfs wanneer een kind veel naar schermen kijkt, regelmatig buitenspelen sommige nadelen ervan kan compenseren.

Bron

(1) Sugiyama M, Tsuchiya KJ, Okubo Y, et al. Outdoor Play as a Mitigating Factor in the Association Between Screen Time for Young Children and Neurodevelopmental Outcomes. JAMA Pediatr. 2023 Jan 23.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Buitenspelen is niet alleen belangrijk voor de ontwikkeling van een kind, maar ook voor de algemene gezondheid. Van kleins af aan regelmatig bewegen is zeer belangrijk om een gezonde levensstijl te behouden:

• Kinderen zitten al veel stil in een klas; als ze ’s avonds nog uren aan schermtijd besteden, dan kan dat schadelijk zijn voor hun gezondheid.
• Een literatuurstudie toonde aan dat lange schermtijden de kans op overgewicht aanzienlijk verhoogt (2).

De schermtijden zijn gestegen in de loop der jaren, omdat het aanbod voor kinderen ook zeer aantrekkelijk werd. Spannende games, tv-kanalen en smartphones maken het moeilijk om er geen voorrang aan te geven. Het is goed nieuws dat, zelfs bij veel schermtijd, regelmatig buitenspelen de nadelen ervan (gedeeltelijk) kan opvangen. Toch moeten we proberen om schermtijd te beperken en activiteiten te stimuleren. Belangrijk daarbij is natuurlijk dat we als volwassen persoon het voorbeeld geven:

• Vanuit je zetel je kind berispen omdat het naar een scherm kijkt, heeft waarschijnlijk minder effect dan samen buiten tegen een bal gaan trappen.
• Ouders die hun schermtijden verminderden in het kader van een onderzoek, zagen dat hun kinderen volgden (3).

De educatieve rol van tv en andere schermactiviteiten blijkt uiteindelijk beperkt, aangezien de neurologische ontwikkeling van de kinderen achterstand oploopt.

Conclusie

Veel schermtijd op de leeftijd van 2 jaar kan de ontwikkeling van een kind afremmen. Regelmatig buitenspelen met anderen, zelfs als een kind veel tijd voor schermen spendeert, kan deze negatieve effecten deels opvangen. Schermtijd beperken en buitenspelen stimuleren is echter een betere strategie om de ontwikkeling van je kind te bevorderen én gezonde leefgewoonten aan te leren.

Referenties

• (2) Fang K, Mu M, Liu K, et al. Screen time and childhood overweight/obesity: A systematic review and meta-analysis. Child Care Health Dev. 2019 Sep;45(5):744-753.
• (3) Xu H, Wen LM, Rissel C. Associations of parental influences with physical activity and screen time among young children: a systematic review. J Obes. 2015;2015:546925.