In het nieuws
Als je man nog eens kermend op de zetel ligt, weet dan dat hij echt meer last heeft van zijn verkoudheid dan een vrouw. Hij kan zelfs zwaaien met een studie van de prestigieuze Harvard University ter verdediging.
Factcheck
Dit onderzoek toont niet aan dat mannen meer last hebben van hun verkoudheid dan vrouwen. Mogelijk komt een longontsteking bij mannen wel vaker voor. Waar dit aan ligt is nog niet duidelijk.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Volgens de wetenschappers van Harvard is het een kwestie van hormonen: omdat mannen minder oestrogeen in hun lichaam hebben, zijn ze gevoeliger voor aandoeningen van de luchtwegen. Voor hun onderzoek besmetten ze muizen met een longinfectie. De vrouwtjesmuizen bleken beter bestand tegen de ziekte dan de mannetjesmuizen.
Dat de vrouwtjesmuizen beter bestand zijn tegen longontsteking, zou verband houden met de aanwezigheid van het enzym NOS3 (stikstofoxide synthase 3). Dit wordt geactiveerd wanneer het vrouwelijke hormoon oestrogeen vrijkomt. Wanneer de mannelijke muizen oestrogeen toegediend kregen, konden ze sneller genezen van hun longziekte.
De hoofdauteur licht toe dat dit onderzoek nuttig is, omdat er al medicijnen zijn die zich richten op NOS3, namelijk cholesterolverlagers. Hiermee zou het risico op een longontsteking als complicatie van griep beperkt kunnen worden.
Bron
(1) Yang Z, Huang YC, Koziel H et al. Female resistance to pneumonia identifies lung macrophage nitric oxide Synthase-3 as a therapeutic target. Elife. 2014 Oct 15;3. doi: 10.7554/eLife.03711.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Dit onderzoek gaat over de mate waarin vrouwen en mannen vatbaar zijn voor longontsteking en zegt niets over de ernst van een verkoudheid, zoals wordt gesuggereerd.
Het onderzoek is een combinatie van dierexperimenteel en epidemiologisch onderzoek. Allereerst hebben de onderzoekers muizen en longcellen van mensen onderzocht. Ze vonden dat vrouwtjesmuizen en muizen die extra oestrogenen kregen meer weerstand hadden tegen een longontsteking. Longcellen van vrouwtjesmuizen en vrouwen konden beter bacteriën doden.
Dierexperimenteel onderzoek staat ver af van de praktijk. Dat het onderzoek bestaat uit een serie experimenten met verschillende groepen dieren en menselijke en dierlijke cellen met vergelijkbare resultaten, maakt het meer overtuigend. Het is echter niet duidelijk of de resultaten van alle experimenten gepubliceerd zijn. Het is verleidelijk om alleen de resultaten met positieve effecten te beschrijven. Of deze resultaten bovendien ook gelden voor levende mannen en vrouwen moet apart worden onderzocht.
Vervolgens hebben de onderzoekers een databank met ziekenhuisgegevens genomen. Ze keken naar het aantal mensen dat was opgenomen in het ziekenhuis ten gevolge van longontsteking en of dit samenhing met het gebruik van statines (die het niveau van het enzym NOS3 verhogen) of oestrogenen. Het bleek dat mensen die statines of oestrogenen gebruikten minder vaak een longontsteking hadden.
Het onderzoek met een databank is een observationele studie. Hiermee kan men concluderen dat mensen die statines of oestrogenen nemen gemiddeld minder vaak een longontsteking hebben dan mensen die dit niet nemen. Men kan echter niet aantonen dat dit komt door het statine- of oestrogeengebruik. Hiervoor is een experiment nodig.
Tot slot bestaat er een risico van geconflicteerde belangen. Twee auteurs werken bij een farmaceutisch bedrijf dat statines produceert. Ze hebben dus belang bij positieve resultaten.
De gevonden resultaten worden ondersteund door resultaten van recente systematische reviews. Een eerste review vond dat longontstekingen vaker voorkomen bij mannen (2). Een tweede review vond dat mensen die statines gebruiken minder vaak een longontsteking hebben (3). Wat de review over het effect van statines betreft, dient te worden opgemerkt dat dit observationele studies zijn die niet kunnen aantonen dat er een oorzakelijk verband is. Bovendien was de kwaliteit van de studies laag.
Conclusie
Dit onderzoek toont niet aan dat mannen meer last hebben van hun verkoudheid dan vrouwen. Mogelijk komt een longontsteking bij mannen wel vaker voor. Waar dit aan ligt is nog niet duidelijk.
Referenties
(2) Murdoch KM, Mitra B, Lambert S. Erbas B. What is the seasonal distribution of community acquired pneumonia over time? A systematic review. Australasian Emergency Nursing Journal. Volume 17, Issue 1, February 2014, Pages 30–42
(3) Khan AR, Riaz M, Bin Abdulhak AA et al. The role of statins in prevention and treatment of community acquired pneumonia: a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2013; 8(1):e52929. Epub 2013 Jan 7.