Is de zoetstof erythritol slecht voor je hart?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Erythritol is een chemische verbinding aangemaakt uit glucose. De stof is minder zoet dan bietsuiker, maar bevat slechts 0,2 calorieën per gram (tegenover 4 voor bietsuiker). Erythritol komt ook van nature voor in bepaalde voeding (zie verder). Zuivere erythritol veroorzaakt een frisse, koude reactie in je mond.

Een internationaal team onderzoekers ging het verband na tussen erythritol en hart- en vaatziekten (1). Ze voerden daarvoor verschillende studies uit:

• De wetenschappers analyseerden de gegevens van 3 waarnemende studies bij meer dan 4.000 deelnemers met hartproblemen.
  • Daaruit bleek dat verhoogde concentraties van erythritol in het bloed het risico op een hartinfarct en hersenbloedingen bijna verdubbelde.
• Een tweede studie, hoofdzakelijk in een laboratorium uitgevoerd, toonde aan dat de stof bloedstolling kan veroorzaken.
• In een laatste studie kregen 8 personen erythritol toegediend.
  • De onderzoekers stelden een stijging vast van concentraties van de zoetstof in het bloed van de deelnemers.

De wetenschappers besluiten dat er meer onderzoek moet gebeuren om de veiligheid van erythritol na te gaan.

Bron

(1) Witkowski M, Nemet I, Alamri H, et al. The artificial sweetener erythritol and cardiovascular event risk. Nat Med. 2023 Feb 27.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Uit de gegevens van de waarnemende studies (zie hoger) kunnen we weinig opmaken:

• We hebben geen informatie over de eetgewoonten van de deelnemers.
  • Erythritol komt van nature voor in bijvoorbeeld:
    • meloen: 22 tot 47 mg erythritol per kilogram;
    • peren: 0 tot 40 mg;
    • druiven: 0 tot 42 mg;
    • wijn: tot 300 mg per liter;
    • sojasaus: tot 910 mg.
  • De stof wordt ook toegevoegd aan gebak, snoep en chocolade, allemaal voedingsmiddelen die rijk zijn aan calorieën en verzadigde vetzuren.
    • Het is met andere woorden niet mogelijk om het effect van erythritol los te koppelen van het effect van voedingsmiddelen.
  • Onderzoek in het verleden (2) toonde trouwens een verband aan tussen het gebruik van kunstmatige zoetstoffen en:
    • een minder gezond voedingspatroon;
    • pogingen om gewicht te verliezen;
    • meer bietsuiker eten.

• De deelnemers hadden een verhoogd risico op hartziekten.
  • We mogen de onderzoeksresultaten dus niet veralgemenen naar de totale bevolking.

De studie in een laboratorium (zie hoger) is interessant, maar de resultaten (bloedstolling) moeten verder onderzocht worden bij mensen.

De interventiestudie bij 8 deelnemers (zie hoger) toonde gewoon aan dat erythritol in je bloed opgenomen wordt.

In een interview geeft de hoofdonderzoeker toe dat de onderzoeksvraag niet was om de veiligheid van kunstmatige zoetstoffen na te gaan, maar om bloedparameters te vinden die hart- en vaatziekten voorspellen. Zo kwamen ze op erythritol uit. Het zou interessant zijn om te testen of de zoetstof geen goede bloedparameter is voor een minder gezond voedingspatroon?

Een laatste belangrijke vraag blijft: als je minder erythritol gebruikt, loop je dan niet het risico om meer bietsuiker te consumeren, en is dat wel beter? Volgens het Europees Voedselagentschap (EFSA) ligt de dagelijks inname van erythritol voor volwassenen rond de 0,12 gram per kilogram lichaamsgewicht per dag (3).

Conclusie

Een internationale onderzoeksgroep stelde hoofdzakelijk in waarnemende studies vast dat de zoetstof erythritol het risico op een hartinfarct, beroerte en overlijden verhoogt. Het verband is echter geen bewezen oorzakelijk verband, omdat erythritol ook veel voorkomt in minder gezonde voedingsmiddelen. Meer onderzoek is nodig voor we de stof als gevaarlijk beschouwen.

Referenties

• (2) Mullie P, Aerenhouts D, Clarys P. Demographic, socioeconomic and nutritional determinants of daily versus non-daily sugar-sweetened and artificially sweetened beverage consumption. Eur J Clin Nutr. 2012 Feb;66(2):150-5.
• (3) EFSA Panel on Food Additives and Nutrient Sources (ANS); Statement in relation to the safety of erythritol (E 968) in light of new data, including a new paediatric study on the gastrointestinal tolerability of erythritol. EFSA Journal 2010; 8(7):1650. [17 pp.]. doi:10.2903/j.efsa.2010.1650.