Is de veelbesproken e-sigaret even effectief als een nicotinepleister?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Het onderzoek vond plaats in Nieuw-Zeeland en vergeleek het effect van e-sigaretten met nicotine met die van nicotinepleisters (1). Een derde groep kreeg e-sigaretten zonder nicotine (placebogroep). Voor de deelnemers was het niet duidelijk welke sigaretten wel en welke geen nicotine bevatte. Ruim 650 volwassenen die het afgelopen jaar ten minste 10 sigaretten per dag rookten deden mee.De middelen werden 12 weken gebruikt, e-sigaretten naar behoefte en pleisters 1 maal per dag. Iedere deelnemer kon telefonische ondersteuning bij het stoppen met roken krijgen. Na zes maanden was 7,3% in de e-sigaret groep gestopt met roken, in de groep met de pleisters 5,8% en in de placebogroep 4,1%. Van diegenen die bleven roken bleken veel mensen na 6 maanden minder te roken dan voorheen. Zevenenvijftig procent van de nicotine e-groep had het rookgedrag met de helft verminderd. Dit was 41% in de pleistergroep en 45% in de placebogroep. Meer dan 8 op de 10 deelnemers had bijwerkingen, maar er was geen verschil tussen de drie groepen en de bijwerkingen werden niet veroorzaaktdoor de e-sigaretten of pleisters.

Bron

1. Bullen C, Howe c, Laugesen M, McRobbie H, Parag V, Williman J, Walker N. Electronic cigarettes for smoking cessation: a randomised controlled trial. Lancet 2013; 382:1629-37.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Het effect van een nicotine e-sigaret is beperkt. Slechts 7,3% was gestopt met roken vergeleken met 5,8% in de nicotinepleistergroep. Dit effect was kleiner dan verwacht, daarom bewijst deze studie niet dat dit verschil echt te maken heeft met het middel. Het zou een toevalsbevinding kunnen zijn. Om dezelfde reden kan de studie ook niet aantonen dat e-sigaretten met nicotine beter zijn dan die zonder nicotine (placebo). Wel rookten de deelnemers in de nicotine e-sigaret groep minder dan de deelnemers in beide andere groepen. Over het algemeen waren de deelnemers enthousiast over de e-sigaret. E-sigaretten, zowel met als zonder nicotine, werden ook veel vaker gebruikt dan pleisters. Na 1 maand gebruikte 78% nog e-sigaretten met nicotine en 82% de placebo-sigaretten. Dit was slechts 46% in de pleistergroep. Na 3 maanden was het percentage gebruikers in deze groepen verder gezakt tot 51, 53 en 18%. Het is belangrijk te achterhalen waarom de pleister zo weinig werden gebruikt. E-sigaretten met nicotine zijn nieuw en worden niet verkocht in Nieuw-Zeeland, waar deze studie gevoerd werd. Waren de mensen teleurgesteld dat ze in de pleister-groep waren ingedeeld? Hadden ze misschien al eens geprobeerd te stoppen met roken met behulp van pleisters? Of is de e-sigaret een goed alternatief voor het gevoel een sigaret in handen te hebben? Op basis van deze studie kan men slechts gissen.

Een Italiaanse studie onderzocht het effect van e-sigaretten bij 300 rokers (2). Eén
groep kreeg 12 weken lang dezelfde hoeveelheid nicotine, een tweede groep kreeg
aanvankelijk dezelfde en later een lagere dosis nicotine en de derde groep zonder nicotine. Na 6 maanden waren 12, 10 en 5% gestopt met roken. Dit is ook te klein om aan te kunnen tonen dat er een werkelijk effect is. Een recent verschenen  literatuuroverzicht concludeert dat er vooral nog veel onduidelijkheid is rondom de veiligheid van de e-sigaret (3). Gebruikers van de e-sigaret zijn vaak positief. Zo vinden ze dat door e-sigaretten hun gezondheid verbeterde, dat ze nu minder roken of dat het middel hen geholpen heeft te stoppen met roken. Deze voordelen zijn echter nog niet bewezen in goede studies. Ze beschrijven wel risico’s, bijvoorbeeld dat de e-sigaret kan aanzetten tot beginnen met roken. Omdat het onwaarschijnlijk is dat e-sigaretten schadelijker zijn dan gewone sigaretten zou het middel indirect de gezondheid van rokers kunnen verbeteren. Deze voordelen zouden afgezet moeten worden tegen de mogelijke risico’s.

Conclusie

Het is niet aangetoond dat elektronische sigaretten beter zijn dan nicotinepleisters. Maar ook niet dat e-sigaretten met nicotine beter zijn dan zonder (placebo). Toch zijn gebruikers enthousiast. De idee een sigaret in de hand te hebben, kan een rol spelen.

Referenties

2. Caponnetto P, Campagna D, Cibella F, Morjaria JB, Caruso M, Russo C, Polosa R. EffiCiency and Safety of an eLectronic cigAreTte (ECLAT) as tobacco cigarettes substitute: a prospective 12-month randomized control design study. PLoS One. 2013 Jun 24;8(6):e66317.

3. Pepper JK, Brewer NT. Electronic nicotine delivery system (electronic cigarette) awareness, use, reactions and beliefs: a systematic review. Tob Control 2013; Nov 20,
doi:10.1136.