In het nieuws
Een Amerikaanse studie toont aan dat de buikomtrek en niet de Body Mass Index (BMI) vroegtijdig overlijden voorspelt bij postmenopauzale vrouwen.
Factcheck
Deze studie bij postmenopauzale vrouwen toont aan dat het interessant is om naast de BMI ook de buikomtrek te meten, dit om het risico op gezondheidsproblemen te evalueren. Buikomtrekwaarden blijken het risico op overlijden beter te kunnen voorspellen dan BMI alleen.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers gingen de relatie na tussen buikomtrek, BMI en sterfte. Het doel was om na te gaan welke waarde (buikomtrek of BMI) vroegtijdig overlijden het best kan voorspellen. Van 1993 tot 2017 volgden de onderzoekers meer dan 156.000 vrouwen van rond de 60 jaar. Getrainde personen maten de buikomtrek en BMI van de deelnemers aan het begin van het onderzoek.
De onderzoekers registreerden hoeveel vrouwen overleden tijdens de opvolgperiode. In totaal ging het om 43.838 vrouwen: 30% van deze overlijdens was te wijten aan hart- en vaatziekten en 27% aan kanker.
Uit de studie bleek dat buikomtrek een betere voorspeller was van het risico op overlijden bij vrouwen dan de BMI alleen. Bij vrouwen met een normale BMI en een te grote buikomtrek waren er 31% meer sterfgevallen, een vergelijkbaar risico als voor zwaarlijvige vrouwen met een grote buikomtrek. Een verklaring kan zijn dat een hogere buikomtrek gepaard gaat met meer vet rond de organen. Dergelijk vetweefsel kan de stofwisseling negatief beïnvloeden en het risico op diabetes en hart- en vaatziekten verhogen.
Bron
(1) Sun Y, Liu B, Snetselaar LG, Wallace RB, Caan BJ, Rohan TE, Neuhouser ML, Shadyab AH, Chlebowski RT, Manson JE, Bao W. Association of Normal-Weight Central Obesity With All-Cause and Cause-Specific Mortality Among Postmenopausal Women. JAMA Netw Open. 2019 Jul 3;2(7):e197337.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
In het verleden hebben we dit onderwerp reeds behandeld. Buikomtrekwaarden boven 80 en 94 cm, respectievelijk voor vrouwen en mannen, worden gekoppeld aan een verhoogd risico op gezondheidsproblemen. Volgens de Voedselconsumptiepeiling van 2014 had 53% van de mannen een normale buikomtrek, tegenover 46% van de vrouwen (2). Bij personen ouder dan 50 jaar had nog slechts 23% een normale buikomtrek. Van de deelnemers met een hogere opleiding had 61% een normale buikomtrek, tegenover 42% van de deelnemers met een lagere opleiding. Opmerkelijk is dat gemiddeld 51% een normale buikomtrek had in 2004, tegenover 44% tien jaar later!
Enkele bedenkingen:
- Deze Amerikaanse studie is een waarnemingsstudie, met andere woorden een type onderzoek dat geschikt is om relaties vast te leggen, maar niet om oorzakelijke verbanden te bewijzen.
- Een tweede punt is dat de onderzoekers uiteraard weinig vrouwen vonden met obesitas in combinatie met een normale buikomtrek. We moeten deze cijfers dus voorzichtig interpreteren.
- Tot slot werd deze studie uitgevoerd bij postmenopauzale vrouwen, en kunnen we dus geen conclusies trekken voor alle mannen en vrouwen.
Het is gekend dat de BMI geen onderscheid maakt in de plaats waar het vet zich ophoopt, nl. rond de heupen of in de buik. Dit betekent niet dat de BMI een waardeloos instrument is: het geeft een algemene indruk van het vetgehalte van een normale persoon. Bijkomende metingen van de buikomtrek zijn interessant om het risico op gezondheidsproblemen te evalueren.
Conclusie
Deze studie bij postmenopauzale vrouwen toont aan dat het interessant is om naast de BMI ook de buikomtrek te meten, dit om het risico op gezondheidsproblemen te evalueren. Buikomtrekwaarden blijken het risico op overlijden beter te kunnen voorspellen dan BMI alleen.