Is veel vlees en kaas eten even slecht als roken?

Waar komt dit nieuws vandaan?

De studie werd gevoerd door onderzoekers van de Verenigde Staten en Italië. Zij onderzochten in hoeverre proteïnerijke voeding een impact heeft op het sterfterisico (1). Daarvoor baseerden ze zich op gegevens verzameld in een ander bevolkingsonderzoek over de eetgewoonten van meer dan 6.000 Amerikanen ouder dan 50 jaar. Zij hadden hun eet- en drinkgedrag gedurende een periode van 24 uur minutieus bijgehouden door in een computersysteem in te geven wat ze die dag allemaal aten en dronken. Daaruit berekende de computer o.a. de hoeveelheid proteïne. Op basis daarvan deelden de onderzoekers de proefpersonen in in 3 categorieën: een hoge proteïne-inname (meer dan 20% van de dagelijkse calorie-inname), een matige proteïne-inname (tussen 10 en 19% van de dagelijkse calorie-inname) en een lage proteïne-inname (minder dan 10% van de dagelijkse calorieën).

De onderzoekers gingen op basis van de sterfteregisters na wie van de proefpersonen 18 jaar later nog in leven was, en bij de overleden personen, welke doodsoorzaak in de overlijdensacte vermeld werd. Ze deden dit voor 2 leeftijdsgroepen: mensen tussen 50 en 65 jaar en mensen ouder dan 65 jaar. Hun onderzoek- en rekenwerk leidde tot de volgende conclusies: mensen tussen 50 en 65 jaar die veel proteïnen eten (>20%, vooral vlees en kaas, maar ook vis en plantaardige eiwitten), hebben dubbel zoveel kans te overlijden binnen de 18 jaar in vergelijking met mensen die weinig proteïnen eten (<10%). Ze hebben ook vier keer meer kans binnen die tijdsspanne te overlijden door kanker in vergelijking met de groep met een proteïne-arm dieet. Voor de groep ouder dan 65 jaar bleek eerder het omgekeerde: een proteïnerijk dieet beschermt tegen vroegtijdig overlijden en kanker in vergelijking met proteïne-arm eten.

Bron

Waar komt dit nieuws vandaan? De studie werd gevoerd door onderzoekers van de Verenigde Staten en Italië. Zij onderzochten in hoeverre proteïnerijke voeding een impact heeft op het sterfterisico (1). Daarvoor baseerden ze zich op gegevens verzameld in een ander bevolkingsonderzoek over de eetgewoonten van meer dan 6.000 Amerikanen ouder dan 50 jaar. Zij hadden hun eet- en drinkgedrag gedurende een periode van 24 uur minutieus bijgehouden door in een computersysteem in te geven wat ze die dag allemaal aten en dronken. Daaruit berekende de computer o.a. de hoeveelheid proteïne. Op basis daarvan deelden de onderzoekers de proefpersonen in in 3 categorieën: een hoge proteïne-inname (meer dan 20% van de dagelijkse calorie-inname), een matige proteïne-inname (tussen 10 en 19% van de dagelijkse calorie-inname) en een lage proteïne-inname (minder dan 10% van de dagelijkse calorieën). De onderzoekers gingen op basis van de sterfteregisters na wie van de proefpersonen 18 jaar later nog in leven was, en bij de overleden personen, welke doodsoorzaak in de overlijdensacte vermeld werd. Ze deden dit voor 2 leeftijdsgroepen: mensen tussen 50 en 65 jaar en mensen ouder dan 65 jaar. Hun onderzoek- en rekenwerk leidde tot de volgende conclusies: mensen tussen 50 en 65 jaar die veel proteïnen eten (>20%, vooral vlees en kaas, maar ook vis en plantaardige eiwitten), hebben dubbel zoveel kans te overlijden binnen de 18 jaar in vergelijking met mensen die weinig proteïnen eten (<10%). Ze hebben ook vier keer meer kans binnen die tijdsspanne te overlijden door kanker in vergelijking met de groep met een proteïne-arm dieet. Voor de groep ouder dan 65 jaar bleek eerder het omgekeerde: een proteïnerijk dieet beschermt tegen vroegtijdig overlijden en kanker in vergelijking met proteïne-arm eten.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

De studie maakt nergens een vergelijking met roken, zoals sommige kranten en media berichtten. Dat blijkt geen uitvindsel van journalisten, maar werd vermeld in het persbericht van de universiteit waar het onderzoek plaatshad: zij maakten een vergelijking die wel aandacht trekt, maar moeilijk te verantwoorden is. Proteïnen zijn levensnoodzakelijk, sigaretten daarentegen ongezond vanaf de eerste trek. Een beperking van dit onderzoek is dat ze gebaseerd is op 24-uursregistratie van voedingsgewoonten van 6.000 burgers. Zelfs al gaven zij aan dat de registratie hun eetgewoonten goed weergaf, is het best mogelijk dat eetgewoonten veranderen in de loop der jaren.

Nog een beperking is dat de studie geen gegevens had over de fysieke activiteit van de deelnemers: regelmatige lichaamsbeweging heeft ook een impact op zowel kanker als vroegtijdige sterfte. De doodsoorzaak bij overlijden, aangeduid in de acte, is ook niet altijd betrouwbaar. Anderzijds is het wel zo dat eiwitrijk voedsel, vlees in het bijzonder, al eerder in verband gebracht werd met kanker (darmkanker). 

Conclusie

Stellen dat veel kaas en vlees eten even slecht is als roken, is een brug te ver. Deze studie toont wel dat er een verband bestaat tussen eiwitrijke voeding (>20% van de totale calorie-opname per dag) enerzijds en vroegtijdige sterfte en kanker anderzijds bij volwassenen tot 65 jaar. Bij ouderen lijkt een hogere eiwitconsumptie wel verantwoord.

Volgens de voedselaanbevelingen halen we best niet meer dan 9 tot 11% van onze dagelijkse energieopname uit eiwitten. Dit betekent ook dat we moeten opletten met proteïnerijke vermageringsdiëten (vb. Atkins, oerdieet, …). 

Referenties

Voor praktische info over evenwichtig eten: http://www.vigez.be/voeding_en_beweging/voeding

http://www.nhs.uk/news/2014/03march/pages/high-protein-diet-may-be-harmful-for-middle-aged.aspx