Helpen zink en gorgelen met water tegen verkoudheid?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Een gewone verkoudheid is de meest voorkomende virusinfectie in onze streken. Volwassenen hebben er gewoonlijk een paar per jaar, en kinderen snotteren en hoesten nog vaker. Een echt geneesmiddel tegen verkoudheid bestaat niet, maar er worden wel heel wat middeltjes verkocht waarvan beweerd wordt dat ze verkoudheden ofwel voorkomen ofwel behandelen. Een Canadese wetenschapper vatte alle studies over verkoudheid en hoe het euvel kan voorkomen worden, samen in een overzichtsartikel (1). Daarin kwamen volgende methodes en middelen aan bod om verkoudheden te voorkomen: handen wassen, zinksupplementen, probiotica, gorgelen met kraantjeswater, ginseng, matig-intensieve lichaamsbeweging, knoflook, homeopathie, vitamine C en echinacea. Voor de behandeling van verkoudheid vond de wetenschapper studies over antihistaminica (medicijn gewoonlijk gebruikt bij allergie), combinaties van een antihistaminicum met een slijmvliesontzweller, een slijmvliesontzweller alleen, een anticholinergicum, hoestsiropen, ontstekingsremmers, paracetamol, antibiotica, kamfer dat je op je borst wrijft, honing, zoutoplossing voor de neus, een luchtbevochtiger in de kamer, echinacea, Chinese kruiden, zinkapplicatie in de neus en nog eens ginseng.

Wat leverde al dat allemaal op? Om een verkoudheid te voorkomen, is regelmatig handen wassen doeltreffend(67 studies) en bestaan er aanwijzingen dat ook zinktabletten enig nut zouden hebben (2 studies). Het effect van 3 keer per
dag 15 seconden lang gorgelen met leidingwater is twijfelachtig (slechts 1 studie). Voor de overige methodes kan geen bewijs van enig effect geleverd worden.

Wat de remedies bij een bestaande verkoudheid betreft, is de combinatie
van een antihistaminicum en een slijmvliesontzweller nuttig (27 studies) en
zouden zinktabletten de verkoudheid met één dag inkorten (17 studies).
Antibiotica zijn daarentegen nutteloos, want die werken alleen tegen bacteriën.
De auteurs van de studie benadrukken bovendien dat antibiotica vaak aanleiding
geven tot nevenwerkingen. Op 8 mensen die ze innemen is er minstens 1 die
bijwerkingen ondervindt zoals maaglast, braken, diarree of huiduitslag.

Bron

(1) Allan GM, Arroll B. Prevention and treatment of the common cold: making sense of the evidence. Canadian Medical Association Journal - CMAJ. Jan 27, 2014.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

De studie bevestigt wat we al lang weten: er bestaan geen spectaculaire remedies om verkoudheid te voorkomen noch om ze te behandelen. Zinktabletten lijken een matig voordeel te bieden bij volwassenen: ze verkorten de duur van de verkoudheid met ongeveer 1 dag, maar veroorzaken zelf frequent nevenwerkingen. Gorgelen, een gewoonte in Japan (de ene studie over gorgelen was overigens een Japanse), bleek bij nadere analyse van de gebruikte onderzoeksmethode, geen effect te hebben op het voorkomen van verkoudheid. Combinaties van antihistaminica en slijmvliesontzwellers lijken nog het meest doeltreffend, maar ze zijn ook niet vrij van nevenwerkingen. Vaak veroorzaken ze draainissen, droge mond of slaperigheid. Klassieke pijnstillers zoals paracetamol, aspirine en de eraan verwante ontstekingsremmers zijn wel doeltreffend tegen de ongemakken die met een verkoudheid gepaard gaan, zoals hoofd- en spierpijn, wat niet verrassend is. Enigszins onverwacht is wel dat ze weinig of geen effect hebben op keelpijn. Ook hun doeltreffendheid op hoesten, niezen, neusloop en neusverstopping is eerder beperkt.

Conclusie

Verkoudheden komen zeer vaak voor en veroorzaken gedurende enkele dagen ongemakken. De klachten verdwijnen steeds vanzelf. Spectaculaire remedies bestaan niet. Indien men toch voor medicatie opteert moet afgewogen worden of de voordelen ervan opwegen tegen de nevenwerkingen. Zinktabletten kunnen de klachten met 1 dag verminderen, maar geven zelf ook last. De kans op een verkoudheid verkleinen, doe je best door regelmatig je handen te wassen. Gorgelen met water is zinloos.