Heb je klachten na je vaccin tegen corona? Neem gerust een pijnstiller.

Waar komt dit nieuws vandaan?

Na vaccinatie kan je je wat grieperig voelen en koorts ontwikkelen. Op zich kan dat geen kwaad, maar aangenaam is het niet. Daarom nemen veel mensen na vaccinatie een pijnstiller in, zoals paracetamol (bijv. Dafalgan^®) of ibuprofen (bijv. Brufen^®). In sommige landen zouden mensen het zelfs preventief innemen, dus vooraleer ze hun prik krijgen.

Op verschillende internationale nieuwswebsites verschenen echter artikels waarin gesteld wordt dat dit geen goed idee is, omdat de vaccins door pijnstillers minder goed zouden werken. Deze pillen zouden namelijk de immuunrespons die we met het vaccin willen opwekken, temperen. Er zouden minder antistoffen circuleren in het bloed van een persoon die een pijnstiller nam in vergelijking met iemand die geen pijnstiller nam. Daardoor zou het vaccin minder bescherming bieden (1).

Bron

(1) https://www.cbsnews.com/news/covid-19-vaccine-shot-painkillers-doctors/

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Hoe werken pijnstillers?

De belangrijkste pijnstillers in onze huisapotheek zijn paracetamol (Dafalgan^®, Perdolan^® en andere) en ibuprofen (Brufen^®, Nurofen^® en andere). Beide geneesmiddelen werken op een andere manier (2): paracetamol is een eenvoudige pijnstiller en ibuprofen is een ontstekingsremmer. De naam zegt het zelf: het onderdrukt ontstekingsreacties in ons lichaam. Ontstekingsreacties gaan gepaard met pijn en koorts. Door de ontsteking te verminderen, nemen ook deze symptomen af.

Bij vaccinatie willen we het immuunsysteem wakker schudden: ons lichaam reageert op de vreemde stof met een ontstekingsreactie, waardoor ons immuunsysteem in actie schiet. Gebaseerd op hun werking zouden dus vooral ontstekingsremmers, zoals ibuprofen, een invloed kunnen hebben op de werkzaamheid van vaccins. Bovendien hebben ontstekingsremmers meer bijwerkingen dan eenvoudige pijnstillers. Daarom kies je bij pijn en koorts sowieso beter voor paracetamol. Ook voor zwangere vrouwen is dit een veilige keuze. 

Vooraf liever niet, bij symptomen kan het wel

Specifieke informatie over dit onderwerp in het kader van corona is momenteel niet beschikbaar. Wel weten we een aantal zaken uit onderzoek bij vaccinaties (andere dan corona) bij kinderen:

• In deze studies werd gekeken naar het verschil in de hoeveelheid antistoffen bij kinderen die pijnstillers innamen na vaccinatie en bij kinderen die geen pijnstillers innamen.
• Voor verschillende vaccins stelden onderzoekers effectief een lagere hoeveelheid antistoffen vast bij kinderen die pijnstillers hadden ingenomen. Het verschil gold zowel voor paracetamol als voor ibuprofen (3-5).

Maar dat is niet het hele verhaal.

• Ook al maak je nadat je een pijnstiller inneemt minder antistoffen aan bij vaccinatie, toch zijn dat nog meer dan voldoende antistoffen om je te beschermen tegen ziekte (3-5). Het verschil tussen de groep met en zonder pijnstillers verdwijnt na toediening van een herhalingsdosis van het vaccin. Op lange termijn hebben beide groepen dus evenveel antistoffen en zijn ze even goed beschermd (3-5).
• Bovendien blijkt de hoeveelheid antistoffen voornamelijk te verminderen bij personen die al vlak voor ze hun vaccin krijgen pijnstillers innemen.
• Ook bij volwassenen werd het effect van paracetamol voor de inspuiting nagegaan. Er kon geen effect aangetoond worden bij vaccinatie tegen griep, maar er werd een lichte vermindering van antistoffen vastgesteld bij vaccinatie tegen hepatitis B (virale leverontsteking) (6).

Ook de Amerikaanse Centra voor Ziektecontrole en Preventie (CDC) baseerden zich op deze studies voor hun advies. Zij raden af om pijnstillers in te nemen vóór een vaccinatie, maar zien geen graten in pijnstillers bij griepachtige symptomen erna. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie sluit pijnstillers na de prik niet uit (6,7).

Conclusie

Pijnstillers kunnen ervoor zorgen dat je wat minder antistoffen aanmaakt na vaccinatie. Maar dit werd niet aangetoond voor covid-19. ‘Minder’ antistoffen betekent trouwens niet onvoldoende. Ook nadat je een pijnstiller hebt ingenomen, is je immuunrespons voldoende groot om je te beschermen. Neem dus gerust een pijnstiller (bij voorkeur paracetamol) als je klachten hebt na de prik. Vooraf een pijnstiller innemen wordt wel afgeraden, omdat de impact op de productie van antistoffen dan in theorie groter kan zijn. Meer onderzoek is nodig om een definitief advies te geven omtrent covid-19-vaccinatie.

Referenties

• (2) https://www.lumc.nl/patientenzorg/praktisch/patientenfolders/pijnstillers
• (3) Scheifele D, Ward B. Fever prophylaxis can reduce vaccine responses: A caution. Paediatrics & Child Health, Volume 23, Issue 4, July 2018, Pages 245–246. Beschikbaar op: https://academic.oup.com/pch/article/23/4/245/4925963
• (4) Prymula R, Siegrist CA, Chlibek Ret al. Effect of prophylactic paracetamol administration at time of vaccination on febrile reactions and antibody responses in children: Two open-label, randomized controlled trials. Lancet2009;374:1339–50.
• (5) Wysocki J, Center KJ, Brzostek Jet al. A randomized study of fever prophylaxis and the immunogenicity of routine pediatric vaccinations. Vaccine 2017; 35:1926–35.
• (6) https://www.who.int/immunization/sage/meetings/2015/april/1_SAGE_latest_pain_guidelines_March_24_Final.pdf
• (7) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/expect/after.html