In het nieuws
Een handvol noten, een halve liter melk en één vleesvrije dag per week: dat is het dieet waarvan wetenschappers zeggen dat het vrouwen zou helpen de menopauze te verslaan (en je kunt er nog steeds dat glas wijn bij drinken). Volgens een nieuwe studie is een uitgebalanceerd dieet de sleutel om vrouwen te helpen hun overgangsklachten onder controle te houden.
Factcheck
Een publicatie in een tijdschrift van lage kwaliteit geeft aan dat gezonde voeding kan helpen om de klachten bij menopauze te verlichten. Het gaat om een beschrijvende publicatie, die uiteindelijk zelf niets bewijst, maar wel studies selecteert om het eigen gelijk te bevestigen. Deze studie draagt helemaal niets bij tot de kennis die we al hebben: gezonde voedingsgewoonten zijn aan te bevelen. Of dit volstaat om klachten tijdens de perimenopauze te verlichten, is hier alvast niet aangetoond, maar het proberen waard.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
De nieuwssite Daily Mail van 21 februari berichtte over een studie die zou aantonen dat bepaalde voedingsmiddelen de vervelende symptomen van de menopauze kunnen opvangen (1). Horen opvliegers en slaapproblemen tot het verleden?
Wat zijn overgangsklachten?
Een vrouw is officieel in de menopauze 12 maanden na haar laatste menstruatie. De periode voor de menopauze noemen we de overgang of perimenopauze. Die overgangsperiode is het natuurlijke proces waarbij de onvruchtbare periode begint. Tijdens die perimenopauze hebben heel wat vrouwen last van hinderlijke klachten.
Wat hield het onderzoek in?
Hongaarse onderzoekers gingen na welke voedingsmiddelen de klachten tijdens de menopauze konden afzwakken (2)
- Daarvoor voerden ze een literatuurstudie uit.
- Ze kwamen tot de conclusie dat een gezonde voeding, regelmatige fysieke activiteit en gewichtscontrole kunnen helpen om de overgangsperiode te overbruggen.
- Dat betekent in de praktijk:
- dagelijks fruit en groenten,
- dagelijks noten en zaden,
- maximum 500 gram rood vlees per week en 2 porties vis per week.
Bron
1) Stearn, Emily. A handful of nuts, half a litre of milk and one meat-free day a week: The diet that scientists say will help women beat the menopause (and it still lets you have that glass of wine!). Daily Mail Online, 21 februari 2024.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Bij deze studie kunnen we toch een aantal belangrijke kanttekeningen plaatsen.
- Om te komen tot deze algemene aanbevelingen voor gezonde voeding, hebben de Hongaarse onderzoekers 133 studies moeten lezen. Dat zijn wel heel veel studies om te zeggen dat je gezond moet eten tijdens de overgang, zonder enig bewijs van werkzaamheid. Ze doen zelfs geen systematische literatuurstudie, maar kiezen studies uit die hen goed uitkomen. Het is dus een narratieve review, wat een zeer lage wetenschappelijke waarde heeft.
- De studie verscheen in een tijdschrift dat we als predatory journal bestempelen.
- Dergelijke tijdschriften doen bijna niet aan peer-review door collega’s, en vragen aan de onderzoekers zeer veel geld om hun studie te mogen publiceren.
- Omdat deze tijdschriften winst willen maken, worden artikels van matige kwaliteit zelden geweigerd.
- Deze werkwijze is zeer schadelijk voor de kwaliteit van het wetenschappelijk onderzoek, en ook voor de geloofwaardigheid van gezondheidsboodschappen naar het publiek toe.
- Een gezond dieet zorgt er altijd voor dat je je fysiek beter voelt, of je nu in de perimenopauze zit of niet.
Uit een overzichtsstudie in het verleden blijkt dat voedingssupplementen op basis van fyto-oestrogenen en sojabonen een licht gunstig effect hebben op enkele menopauzeklachten, waaronder opvliegers en vaginale droogte (3, 4).
Conclusie
Een publicatie in een tijdschrift van lage kwaliteit geeft aan dat gezonde voeding kan helpen om de klachten bij menopauze te verlichten. Het gaat om een beschrijvende publicatie, die uiteindelijk zelf niets bewijst, maar wel studies selecteert om het eigen gelijk te bevestigen. Deze studie draagt helemaal niets bij tot de kennis die we al hebben: gezonde voedingsgewoonten zijn aan te bevelen. Of dit volstaat om klachten tijdens de perimenopauze te verlichten, is hier alvast niet aangetoond, maar het proberen waard.
Referenties
- 2) Erdélyi A, Pálfi E, Tűű L, et al. The Importance of Nutrition in Menopause and Perimenopause-A Review. Nutrients. 2023 Dec 21;16(1):27.
- 3) Helpen fyto-oestrogenen tegen ongemakken in de menopauze? · Gezondheid en wetenschap
- 4) Vermindert veganistische voeding overgangsklachten? · Gezondheid en wetenschap