Geven multivitaminen extra energie in donkere dagen?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Zonlicht maakt ons blij en opgewekt. Korte, grijze winterdagen zorgen voor minder blootstelling aan zonlicht, met een impact op diverse stofjes in de hersenen (melatonine, serotonine, …) die de stemming verminderen en futloosheid kunnen veroorzaken. Dat gevoel heeft niets met vitaminetekorten te maken, maar wel met gebrek aan zonlicht.

Gezonde mensen, zonder aangetoonde vitaminetekorten, hebben geen enkele baat bij vitamine- en andere supplementen die meer energie beloven. Integendeel, het is weggegooid geld en het kan je gezondheid schaden. Drie recente studies bevestigen dat. Ze werden alle drie tegelijkertijd in één vakblad gepubliceerd (1, 2, 3). In de eerste studie kregen zowat 1.700 mannen en vrouwen, die eerder een hartinfarct hadden doorgemaakt, een hoge dosis multivitaminen of een placebo (neppil). Na een opvolgperiode van gemiddeld 4,6 jaar bleek een tweede infarct niet minder voor te komen in de vitaminegroep in vergelijking met de groep die neppillen slikte. Aan de tweede studie namen meer dan 6.000 mannelijke artsen ouder dan 65 jaar deel. Multivitaminen hadden na 12 jaar opvolging geen enkel gunstig effect op de cognitieve functies, waaronder concentratie en geheugen. De derde studie, een overzichtsstudie, groepeerde studies waarin multivitaminen werden ingenomen door meer dan 400.000 gezonde volwassenen zonder vitaminegebrek. Men vond geen noemenswaardige effecten; noch in de positieve, noch in de negatieve zin.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Uit de Belgische voedselconsumptiepeiling van 2014-2015 blijkt dat vooral hoogopgeleide, gezonde personen, die in het algemeen meer aandacht hebben voor gezonde voeding en lichaamsbeweging, multivitaminepreparaten slikken. Dit zijn mensen die ze dus vooral niet nodig hebben. Voedingssupplementen bevatten soms dosissen van vitaminen en mineralen die hoger liggen dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden. Het continu slikken van dergelijke preparaten kan de gezondheid schaden (ontstaan van kanker en hart- en vaatziekten, verminderde opname van bepaalde voedingsstoffen) (4).

Het gebruik van voedingssupplementen kan ongezonde voedingsgewoonten niet corrigeren. Gezonde leefgewoonten verbeteren de gezondheid, maar continu supplementen slikken doet dat niet.

Conclusie

Verminderde energie kan het gevolg zijn van de korte, donkere dagen en van het feit dat mensen te weinig buiten komen. Het gebrek aan daglicht, maar ook aan slaap en beweging (in de buitenlucht), veroorzaakt een gevoel van futloosheid. Met vitaminetekorten heeft het niets te maken. Multivitaminen of andere supplementen hebben geen enkele impact op het energieniveau en te hoge doseringen kunnen op termijn schadelijk zijn voor gezonde volwassenen.

Referenties

(1) Fortmann SP, Burda BU, Senger CA, Lin JS, Whitlock EP. Vitamin and mineral supplements in the primary prevention of cardiovascular disease and cancer: an updated systematic evidence review for the U.S. Preventive Services Task Force. Ann Intern Med. 2013;159:824-34.
(2) Lin JS, O'Connor E, Rossom RC, Perdue LA, Eckstrom E. Screening for cognitive impairment in older adults: a systematic review for the U.S. Preventive Services Task Force. Ann Intern Med. 2013; 159:601-12
(3) Grodstein F, O'Brien J, Kang JH, Dushkes R, Cook NR, Okereke O, et al. Long-term multivitamin supplementation and cognitive function in men. A randomized trial. Ann Intern Med. 2013; 159:806-
(4) Brocatus L, De Ridder K. Verrijkte voeding en voedingssupplementen. In:  Bel S, Tfforeau J (ed.). Voedselconsumptiepeiling 2014-2015. Rapport 4. WIV-ISP. Brussel 2016