In het nieuws
Mannen met overgewicht hebben meer kans om dikke kinderen op de wereld te zetten. Dat komt omdat hun sperma een gen bevat dat zorgt voor een grote eetlust, zeggen Deense wetenschappers. Zij adviseren deze mannen te vermageren vooraleer ze hun vrouw zwanger maken.
Factcheck
Deze studie vindt verschillen in genetisch materiaal in de zaadcellen van mannen met en zonder overgewicht; DNA in zaadcellen ondergaat ook wijzigingen wanneer mannen drastisch vermageren. Het is nog niet duidelijk wat deze verschillen betekenen. Dat ze zouden leiden tot doorgeven van gewichtsproblemen aan het nageslacht moet nog worden onderzocht.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers van de universiteit van Kopenhagen wilden weten of de samenstelling van sperma van mannen met normaal gewicht verschilt van dat van mannen met overgewicht (1). Ze recruteerden 13 mannen met gezond gewicht, 10 met overgewicht of obesitas en 6 die net obesitaschirurgie achter de rug hadden. De mannen waren tussen 20 en 40 jaar oud. Ze leverden allen een spermastaal. Van de mannen die een vermageringsoperatie ondergaan hadden, verzamelden ze op 3 momenten spermastalen: een week voor de operatie, een week na de operatie en een jaar later. De zaadcellen werden genetisch onderzocht: er werd gekeken hoe het DNA in de celkern was opgeplooid, of het DNA wijzigingen vertoonde en of er losse fragmentjes genetisch materiaal (RNA) in de zaadcel-kernen aanwezig waren. De onderzoekers stelden vast dat het DNA van mannen met overgewicht en zwaarlijvigheid meer DNA-wijzigingen vertoonde in vergelijking met het DNA van mannen met normaal gewicht. Bij de mannen die een operatie hadden ondergaan vielen al duidelijke wijzigingen op een week na de operatie en nog meer een jaar later in vergelijking met de periode voor de operatie. De belangrijkste wijzigingen werden vastgesteld in het genetisch materiaal dat gelinkt wordt met eetlust.
De onderzoekers besloten dat DNA in sperma beïnvloed wordt door het lichaamsgewicht en snel wijzigingen kan ondergaan bij gewichtsverlies. Het zou kunnen dat deze wijzigingen ertoe leiden dat het nageslacht van mannen met (ernstig) overgewicht later ook meer risico loopt op gewichtsproblemen.
Bron
(1) Donkin I, Versteyhe S, Ingerslev LR, et al. Obesity and Bariatric Surgery Drive Epigenetic Variation of Spermatozoa in Humans (PDF, 2.67Mb). Cell Metabolism. Published online December 3 2015
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het gaat om een kleine studie, gefinancierd door de Novo Nordisk Foundation (Novo Nordisk is een farmaceutisch bedrijf), waarbij men een nieuwe theorie wilde testen, namelijk dat overgewicht veranderingen in het DNA kan teweegbrengen. Het gaat hier om subtiele veranderingen in de omgeving van het DNA. Op de DNA-moleculen hechten zich methylgroepen die ertoe kunnen leiden dat genen worden ‘aangezet’ of ‘afgezet’, terwijl de genen zelf niet wijzigen (het gaat dus niet om mutaties).
Dat de onderzoekers inderdaad verschillen aantreffen tussen zwaargewichten en mannen met normaal gewicht betekent dat deze theorie de moeite loont om verder te exploreren. De studie is echter te klein om uitspraken te doen voor alle mannen, en dat was ook niet de bedoeling van de onderzoekers. Het is nog lang niet zeker dat de wijzigingen die men aantreft inderdaad de eetlust kunnen beïnvloeden en kunnen leiden tot gewichtsproblemen bij het nageslacht.
Conclusie
Deze studie vindt verschillen in genetisch materiaal in de zaadcellen van mannen met en zonder overgewicht; DNA in zaadcellen ondergaat ook wijzigingen wanneer mannen drastisch vermageren. Het is nog niet duidelijk wat deze verschillen betekenen. Dat ze zouden leiden tot doorgeven van gewichtsproblemen aan het nageslacht moet nog worden onderzocht.
Referenties
http://www.nhs.uk/news/2015/12December/Pages/can-overweight-men-pass-obesity-risk-to-their-children.aspx