Europese studie vindt pesticiden in Belgische slaapkamer

Waar komt deze bewering vandaan?

Pesticiden worden in de landbouw gebruikt om het meer gewassen te produceren. Een aantal pesticiden kunnen echter schadelijk zijn voor de gezondheid omdat ze bijvoorbeeld kankerverwekkend zijn of de vruchtbaarheid doen dalen.

Onderzoek

Onderzoekers gingen na of er sporen van pesticiden waren in Europese slaapkamers (1). Om hun onderzoeksvraag te beantwoorden, namen ze stalen van huisstof in slaapkamers. Deze stalen werden nadien door krachtige meetapparatuur onderzocht op de aanwezigheid van pesticiden.

Resultaten

Gemiddeld waren er acht verschillende soorten pesticiden per staal. Het hoogste aantal pesticiden werd gevonden in België met 23 verschillende soorten pesticiden, en het laagste in Malta met slechts één soort pesticide. Pesticiden die schadelijk zijn voor de vruchtbaarheid werden in 17 van de 21 slaapkamers gevonden.

De onderzoekers besluiten dat het hoog tijd is om synthetische pesticiden te vervangen door veilige alternatieven.

Bron

1. Burtscher-Schaden, H, Dermine, M. Pesticides in our bedroom. https://www.pan-europe.info/sites/pan-europe.info/files/pesticides_in_our_bedroom_report.pdf. 29 September 2021

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

De aanwezigheid van pesticiden in onze slaapkamers, en zeker in kinderkamers, is uiteraard geen aangename mededeling. Toch moeten er kanttekeningen geplaatst worden bij deze studie:

• In heel Europa werden slechts 21 stalen verzameld, eentje voor elk land. Daaruit besluiten dat België er slechter voor staat dan Malta is zeer kort door de bocht.
• De stalen moesten komen van huizen die op minder dan 100 meter van landbouwgrond lagen.
• Er was geen controle op het correct nemen van de stalen.
• Deze studie kan geen conclusies trekken voor huizen en appartementen in stedelijke gebieden.
• Bovendien zullen windrichting, periode van het jaar, type landbouw in de omgeving en weersomstandigheden een rol spelen in het al of niet voorkomen van pesticiden in slaapkamers.
• De hedendaagse meetapparaten zijn buitengewoon krachtig, en kunnen zeer kleine hoeveelheden scheikundig verbindingen opsporen.
• Een aantal scheikundig verbindingen zijn inderdaad kankerverwekkend, indien voldoende aanwezig. Dit betekent dat we nog steeds een onderscheid moeten maken tussen de aanwezigheid van schadelijke stoffen, soms in microgram uitgedrukt, en een verhoging van het risico op kanker. Zo zal één sigaret per week het risico op longkanker minder verhogen dan een pakje per dag…
• De studie ging uit van de organisatie Save Bees and Farmers, die al jaren vecht tegen het gebruik van synthetische pesticiden in de landbouw. 
• De publicatie van de studie werd eveneens niet onderworpen aan peer review.

Conclusie

Het hoogste aantal pesticiden werd gevonden in België met 23 verschillende soorten. Deze studie heeft echter grote beperkingen: er werden slechts 21 stalen in heel Europa genomen, de huizen moesten op minder dan 100 meter van landbouwgrond liggen, en per land werd maar één slaapkamer onderzocht. Bovendien was er geen controle op het correct nemen van de stalen. De hedendaagse meetapparaten zijn buitengewoon krachtig, en kunnen zeer kleine hoeveelheden scheikundig verbindingen opsporen die daarom niet kankerverwekkend zijn. Deze studie toont dus helemaal niets aan.