Een ongezonde voedselomgeving verhoogt de kans op overgewicht

Waar komt dit nieuws vandaan?

Ongezond voedingsaanbod rond de school

In opdracht van Zorg en Gezondheid onderzocht Sciensano de evolutie van de zogenaamde voedselomgeving rond scholen tussen 2008 en 2020 (1). Die is er ongezonder op geworden. Steeds meer groente- en fruitwinkels en bakkers maakten plaats voor fastfoodrestaurants en gemakswinkels:

• Een basisschool in Vlaanderen heeft momenteel gemiddeld 3,8 gemakswinkels en 6,3 fastfoodzaken binnen een afstand van 1 km.
• Voor een secundaire school liggen deze aantallen nog hoger: 7,6 gemakswinkels en 12,7 fastfoodzaken binnen 1 km.

De studie toont een duidelijk verband tussen afhaalrestaurants rond scholen en:

• de gemiddelde Body Mass Index van schoolkinderen tot 12 jaar;
• het percentage kinderen tot 12 jaar met overgewicht.

Een hogere concentratie van ongezonde voeding rond scholen heeft een negatief effect op het lichaamsgewicht en de BMI van onze jeugd.

Ongezond voedingsaanbod rond de werkplek

Britse onderzoekers kwamen eerder tot een gelijkaardige vaststelling als de wetenschappers van Sciensano (2). Ze namen een staal van 5.442 volwassenen tussen 29 en 62 jaar, die woonden en werkten in de buurt van Cambridge. De onderzoekers berekenden een gemiddeld aantal afhaalpunten (32) waaraan de personen werden blootgesteld:

• 9 in de buurt van hun huis;
• 9 op hun woon-werkroute;
• 14 in de buurt van hun werk.

Mensen die boven dat gemiddelde zaten, bleken meer kant-en-klaar voedsel te eten en waren gemiddeld zwaarder (hoger gewicht en BMI) dan mensen die minder afhaalpunten in de buurt hadden. Het risico op zwaarlijvigheid bleek het hoogst in buurten met de hoogste concentratie aan afhaalzaken, vooral rond de werkplek.

Ook dit onderzoek toonde dus een verband tussen een ongezonde voedselomgeving en een stijging van het lichaamsgewicht en de BMI van de mensen die er leven.

Bron

• (1) Smets, V, Vandevijvere S. Naar gezonde voedselomgevingen rond scholen in Vlaanderen. Sciensano.
• (2) Burgoine T, Forouhi NG, Griffin SJ, et al. Associations between exposure to takeaway food outlets, takeaway food consumption, and body weight in Cambridgeshire, UK: population based, cross sectional study. BMJ. Published online March 13 2014

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Wat we eten berust niet enkel op onze individuele keuzes, maar wordt sterk beïnvloed door onze leefomgeving. In een ongezonde voedselomgeving wordt de keuze voor ongezonde voeding gemakkelijker gemaakt dan die voor gezonde voeding. Hoe meer we in aanraking komen met snackbars, fastfoodketens, pizzeria’s en frituren, hoe meer kant-en-klare voeding we eten. Omdat zo’n afhaalvoedsel calorierijker is dan een huisbereide maaltijd, stijgt de kans op overgewicht.

Enkele jaren geleden toonden Britse onderzoekers aan dat de eetgewoontes van volwassenen negatief worden beïnvloed door een ongezonde voedselomgeving, vooral rond de werkplek. Het ging slechts om één regio in Engeland, maar het verband was duidelijk. Uit een recente studie van Sciensano blijkt dat ook kinderen en jongeren vatbaar zijn voor een ongezond voedingsaanbod, in hun geval rond de school. Omdat kinderen nog volop in ontwikkeling zijn, is gezonde voeding voor hen een must. Daarom is het belangrijk om in te zetten op een voedselomgeving rond scholen die:

• ongezond eten ontraadt;
• gezond eten gemakkelijker en aantrekkelijker maakt.

Dat kan schoolgaande kinderen aanzetten om hun eetgedrag aan te passen. In het buitenland werden al initiatieven genomen zoals:

• een verbod op afhaalzaken in bepaalde zones;
• een beperking van de openingsuren.

Conclusie

De toename van afhaalzaken rond scholen lijkt een negatieve invloed te hebben op het gewicht en de BMI van kinderen tot 12 jaar. Dat blijkt uit een studie van Sciensano. Een Brits onderzoek over afhaalrestaurants in de woon-werkomgeving van volwassenen kwam tot een gelijkaardige conclusie. Het is belangrijk om voedselomgevingen te creëren die gezond eten gemakkelijker en aantrekkelijker maken. Dat kan een positief effect hebben op het voedingspatroon van schoolgaande kinderen en werkende volwassenen.