In het nieuws
Jongeren die alcohol drinken, presteren niet slechter dan hun niet-drinkende leeftijdsgenoten, lazen we in een krant. Het is de conclusie van promovenda Boelema van de Universiteit Utrecht. De Stichting Alcoholpreventie plaatst kanttekeningen bij het onderzoek.
Factcheck
De resultaten van deze studie suggereren dat het drinken van alcohol door jongeren geen impact heeft op bepaalde hersenfuncties (concentratie, impulscontrole en geheugen), maar dat veel drinken wel tot meer probleemgedrag leidt.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Sarai Boelema, onderzoekster aan de Universiteit Utrecht, onderzocht 2.230 jongeren tussen elf en negentien jaar, verdeeld over zes groepen van niet-drinkers tot zware drinkers (1). "We vonden geen verschillen tussen de zes groepen. Dit suggereert dat zelfs het wekelijks drinken van gemiddeld vijftien glazen alcohol gedurende een periode van vier jaar geen invloed heeft op de rijping van bijvoorbeeld het concentratievermogen", zegt Boelema. De promovenda merkt in haar proefschrift op dat er wel significant meer aandachtproblemen gerapporteerd zijn door meisjes die zwaar dronken. Daarnaast vertoonden jongeren met alcoholmisbruik meer probleemgedrag, zoals vandalisme en agressie. Haar conclusie botst met de algemene opinie. "Alcohol wordt door de meesten als schadelijk ervaren voor de rijpende hersenen van jongeren. Daar is echter weinig onderzoek naar gedaan. En de studies die er wel zijn, kennen uiteenlopende resultaten", aldus Boelema.
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
De onderzoekers deden een zogeheten prospectief cohortonderzoek en volgden een grote groep jongeren tussen 11 en 19 jaar. In deze periode werden de jongeren 4 maal bevraagd. Zo werd bevraagd hoeveel en hoe vaak ze hadden gedronken en deden ze tests op de computer over bepaalde hersenfuncties.
De jongeren werden ingedeeld in 6 groepen, gebaseerd op het alcoholgebruik tijdens gewone weekends in de afgelopen maand. Zware drinkers waren jongeren die in de afgelopen maand ten minste 4 keer meer dan 6 (voor jongens) of 5 (voor meisjes) glazen alcohol dronken. Vervolgens analyseerden de onderzoekers of jongeren die veel dronken slechter scoorden op de testen. Dit bleek niet het geval.
Dit is een goed uitgevoerde studie met als sterkste troef dat de jongeren over een periode van 8 jaren zijn gevolgd. Hierdoor is het aannemelijk dat alcohol geen negatief effect heeft op bepaalde hersenfuncties. Bovendien zijn de resultaten gecorigeerd door belangrijke verstorende variabelen.
Zwakke punten zijn dat het alcoholgebruik werd bevraagd aan de jongeren zelf. Ze zouden hun alcoholgebruik kunnen over- of onderschatten, al dan niet bewust. Het onderzoek kent een uitval van 30% van de jongeren over de periode van 8 jaren. Over zo'n periode is dit niet extreem veel, maar het is belangrijk te weten of jongeren die uitvielen vergelijkbaar zijn met jongeren die in het onderzoek bleven. Daarnaast is de groep van binge-drinkende jongeren niet apart onderzocht.
Het onderzoek richtte zich specifiek op bepaalde hersenfuncties, namelijk concentratie, impulscontrole en geheugen. Het is niet gekend of er effecten zijn op andere hersenfuncties, zoals leren en ruimtelijk inzicht. Hoewel deze studie jongeren opvolgt tot de leeftijd van 19 jaar, geeft het ook geen duidelijkheid over mogelijke gevolgen op langere termijn.
Tot slot concludeert de studie ook dat veel drinken leidt tot meer probleemgedrag, zoals vandalisme en agressie en bij meisjes tot meer aandachtsproblemen.
Conclusie
De resultaten van deze studie suggereren dat het drinken van alcohol door jongeren geen impact heeft op bepaalde hersenfuncties (concentratie, impulscontrole en geheugen), maar dat veel drinken wel tot meer probleemgedrag leidt.