In het nieuws
Er rijst steeds meer bezorgdheid over het gebruik van anabole steroïden bij tieners en jonge mannen. Naast allerlei supplementen promoten ‘fitfluencers’ op sociale media die spiergroeibevorderende hormonen in het streven naar het perfecte lichaam. Huisarts Antoon Deckers waarschuwt voor ernstige gezondheidsproblemen, zoals verschrompeling van de teelballen, wat tot onvruchtbaarheid kan leiden.
Conclusie
Dat anabolen je testikels doen krimpen is geen fabeltje. Onderzoek toont aan dat deze middelen de natuurlijke hormoonproductie onderdrukken en de teelballen kunnen doen krimpen. De gevaren van anabolen worden vaak onderschat. De droom van een gespierd lichaam mag nooit ten koste gaan van je gezondheid. Heldere informatie en goede begeleiding kunnen jongeren helpen om bewuste, gezonde keuzes te maken.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Huisartsen, fitnesscoaches en de Vlaamse antidopingfederatie (NADO) merken op dat anabole steroïden, middelen die de spiergroei bevorderen, steeds vaker opduiken in de fitnesswereld, buiten de topsport. Dat lezen we in een artikel van de Gazet van Antwerpen (1).
Huisarts Antoon Deckers getuigt hoe hij steeds meer jongeren over de vloer krijgt met vragen over supplementen en hormonen. Sommigen denken vaak onterecht dat ze een testosterontekort hebben en grijpen daarom naar verboden middelen. De arts ziet bij die jongeren geregeld fysieke én mentale klachten die wijzen op anabolengebruik. Hij waarschuwt ook voor bijwerkingen, zoals het verschrompelen van de testikels.
Ook in een recente reportage van Pano kwam het toenemende gebruik van anabolen bij jongeren aan bod. Daaruit bleek dat de risico’s vaak onderschat worden, ook omdat velen deze verboden middelen innemen zonder het zelf te beseffen.
Verder waarschuwt ook een internationale vereniging van hormoonspecialisten, de Endocrine Society, dat de gezondheidsrisico’s van anabolen zwaar onderschat worden (2). Ze roepen op om het gebruik van deze middelen, vooral buiten de topsport, te erkennen als een ernstig probleem voor de volksgezondheid.
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
De gevaren van anabole steroïden, zoals bij steroïdendoping, zijn goed beschreven in de wetenschappelijke literatuur. Middelen die inwerken op het mannelijk hormoonsysteem kunnen de hormoonbalans verstoren, wat onder meer kan leiden tot verschrompeling van de teelballen.
Wat weten we hierover uit onderzoek?
Meerdere studies zien kleinere testikels bij mannen die anabole steroïden gebruiken (3). Dat komt omdat anabolen de aanmaak van je natuurlijke hormonen afremmen. Je lichaam stopt tijdelijk met het aanmaken van testosteron, waardoor je testikels minder actief worden.
De onderzoekers besluiten dat anabole steroïden het voortplantingssysteem ernstig kunnen aantasten, bij zowel mannen als vrouwen. Naast verschrompeling van de testikels zagen ze ook een verminderde spermakwaliteit, vruchtbaarheidsproblemen, borstvorming bij mannen en menstruatiestoornissen bij vrouwen. Naast fysieke klachten kunnen er ook psychische problemen ontstaan, zoals gedragsveranderingen.
Is het omkeerbaar?
Bij sommige mannen herstelt de testosteronproductie zich binnen enkele maanden, maar bij anderen duurt het langer of komt het nooit volledig goed. Dat hangt onder meer af van de dosis, het type anabolen en hoelang je ze gebruikte.
In een overzichtsstudie met 168 mannen met hypogonadisme (testosterontekort) door anabolen zag men dat slechts 4 van hen volledig herstelden (4). Bij de helft daarvan gebeurde dat pas na behandeling met medicatie. Bij de meeste mannen bleef de natuurlijke aanmaak van testosteron verstoord, zelfs maanden of jaren na het stoppen.
Waarom gebruiken jongeren anabole steroïden?
De meeste gebruikers van anabole steroïden zijn jonge mannen die er gespierder willen uitzien; geen topsporters of bodybuilders dus (5). Ze worden beïnvloed door sociale media en ideaalbeelden waarin een gespierd lichaam centraal staat.
Voor sommigen leidt dat tot spierdysmorfie: een obsessieve focus op gespierheid. Die psychosociale druk verhoogt het risico op het gebruik van anabole steroïden en zelfs op afhankelijkheid. Stoppen is vaak moeilijk: door gebrek aan begeleiding of uit angst om spiermassa te verliezen of het gevoel van controle kwijt te raken.
Conclusie
Dat anabolen je testikels doen krimpen is geen fabeltje. Onderzoek toont aan dat deze middelen de natuurlijke hormoonproductie onderdrukken en de teelballen kunnen doen krimpen. De gevaren van anabolen worden vaak onderschat. De droom van een gespierd lichaam mag nooit ten koste gaan van je gezondheid. Heldere informatie en goede begeleiding kunnen jongeren helpen om bewuste, gezonde keuzes te maken.
Referenties
- (2) Pope HG Jr, Wood RI, Rogol A et al. Adverse health consequences of performance-enhancing drugs: an Endocrine Society scientific statement. Endocr Rev. 2014;35(3):341-75.
- (3) Christou MA, Christou PA, Markozannes G et al. Effects of Anabolic Androgenic Steroids on the Reproductive System of Athletes and Recreational Users: A Systematic Review and Meta-Analysis. Sports Med. 2017;47(9):1869-1883.
- (4) Vilar Neto JO, da Silva CA, Bruno da Silva CA et al. Anabolic androgenic steroid-induced hypogonadism, a reversible condition in male individuals? A systematic review. Andrologia. 2021;53(7):e14062.
- (5) Pope HG Jr, Kanayama G. Body Image Disorders and Anabolic Steroid Withdrawal Hypogonadism in Men. Endocrinol Metab Clin North Am. 2022;51(1):205-216.