Wat is griep?
Griep (influenza) is een infectieziekte die elk jaar terugkomt. Het is seizoensgebonden en komt meestal voor tijdens de winter, het 'griepseizoen'. Meestal is er een piek rond januari en februari. Hoeveel mensen griep krijgen, wisselt van jaar tot jaar.
Griepvirus
Griep wordt veroorzaakt door een virus, het griep- of influenzavirus. Er bestaan verschillende soorten griepvirussen. Influenza A en B zijn de belangrijkste. De ernst en de symptomen van de infectie kunnen verschillen naargelang het type virus.
Besmetting
Het griepvirus zit in de keel, de neus en de luchtwegen van iemand die ziek of besmet is. Door hoesten, niezen en praten komen er virusdeeltjes in de lucht terecht. Andere mensen kunnen die deeltjes inademen en zo besmet raken. Je kan ook ziek worden door direct contact, bijvoorbeeld door een hand te geven of een voorwerp aan te raken dat een besmet persoon heeft aangeraakt, zoals een deurklink.
Na een besmetting duurt het meestal 2 tot 3 dagen voor de klachten beginnen. Maar je kan al vanaf 1 dag en tot 7 dagen erna klachten krijgen.
Hoe vaak komt griep voor?
Wereldwijd krijgt ieder jaar 5 tot 15 % van de bevolking griep. Het veroorzaakt ongeveer 500.000 doden per jaar.
Bij een epidemie in ons land krijgen tussen de 3 en de 10 per 1.000 inwoners griep.
Hoe kan je griep herkennen?
De eerste klachten starten meestal 1 à 2 dagen na besmetting. Griep start vrij plots. De klassieke symptomen zijn:
- koorts boven de 38°C;
- spierpijn;
- hoofdpijn;
- droge hoest;
- koude rillingen;
- algemeen ziektegevoel;
- zweten;
- vermoeidheid.
Vooral bij kinderen is het vaak moeilijk om het verschil te zien tussen griep en een gewone verkoudheid. Griep kan namelijk ook de volgende klachten geven:
Volwassenen hebben in het begin van griep zelden neusklachten. Ook keelpijn en niezen komen bij volwassenen met griep minder vaak voor.
Griep duurt gewoonlijk 1 tot 2 weken. Het kan zijn dat je langer last hebt van de hoest of van vermoeidheid.
Complicaties
- De meest voorkomende complicaties zijn infecties van de luchtwegen, zoals een longontsteking. Het virus zelf of bacteriën kunnen de longontsteking veroorzaken.
- De meest voorkomende complicatie bij kinderen is een oorontsteking.
- In zeldzame gevallen kan je hartspier ontsteken of kan je stoornissen van het zenuwstelsel krijgen.
Hoe stelt je arts griep vast?
- Je arts ondervraagt en onderzoekt je grondig. Meestal volstaat dat om de diagnose te stellen.
- Je arts luistert naar je longen. Dat is belangrijk om een longontsteking te herkennen. Bij kinderen onderzoekt hij of zij ook de oren, om een oorontsteking uit te sluiten.
- Soms neemt je arts bloed af voor een bloedonderzoek.
- Heb je hartklachten? Dan kan er een hartfilmpje (elektrocardiogram of ECG) gemaakt worden. Daarbij plaatst een arts elektroden op je lichaam om de elektrische activiteit van je hart te meten.
Wat kan je zelf doen?
Als je griep hebt
Klachten verminderen
De behandeling van griep is gericht op klachten verminderen.
- Neem voldoende rust en drink voldoende water.
- Drink minstens 1,5 liter per dag, zeker als je dorst hebt.
- Tegen pijnklachten bij griep:
- De eerste keuze is paracetamol.
- Een ontstekingsremmer, zoals bijvoorbeeld ibuprofen, kan ook helpen.
- Een kind of jongere onder de 16 jaar geef je best geen aspirine.
- Raadpleeg je arts in de volgende gevallen:
- je voelt je erg ziek;
- je bent zwanger;
- je hebt een chronische ziekte;
- je hebt moeilijkheden om te ademen;
- je bent al enkele dagen ziek;
- de koorts, rillingen en spierpijnen duren meestal tot ongeveer 3 dagen;
- de neusloop, keelpijn en hoest duren meestal tot ongeveer 3 à 4 dagen langer dan de koorts en het ziek voelen;
- meestal voel je je beter na 1 tot 2 weken;
- je hebt een kind onder de 5 jaar en je denkt dat die griep heeft.
Bestaat er ook medicatie tegen griep?
Er zijn een aantal middelen tegen virussen te koop, maar er is geen bewijs dat ze een invloed hebben op het verloop van griep. Ze worden dan ook niet aangeraden.
Om griep te voorkomen
Hygiënische maatregelen
Je kan een aantal eenvoudige maatregelen nemen om te voorkomen dat jij of iemand anders het griepvirus doorgeeft:
- Was regelmatig je handen, zeker voor en nadat je contact hebt met kinderen of met personen die griep hebben.
- Gebruik een mondmasker.
- Hou een elleboog of zakdoek voor je mond en neus wanneer je hoest of niest.
- Gebruik een zakdoek maar één keer.
- Poets harde oppervlakken, deurklinken en keukenapparaten regelmatig met een gewoon schoonmaakmiddel.
Griepvaccinatie voor risicogroepen
Sommige groepen mensen zijn gevoeliger voor een besmetting, vertonen ergere symptomen en hebben sneller complicaties. Hieronder vind je een overzicht van de verschillende risicogroepen. Bespreek met je arts of je tot een risicogroep behoort.
| personen met risico op complicaties |
|
| huisgenoten van risicopersonen |
|
Behoor je tot een risicogroep? Dan laat je je het best elk jaar tussen midden oktober en eind november vaccineren tegen griep.
- Dat is belangrijk omdat er elk jaar nieuwe varianten van het griepvirus opduiken.
- De overheid betaalt een deel van het vaccin terug voor risicopersonen.
- Sommige ziekenfondsen en werkgevers voorzien zelfs een extra tussenkomst.
De vaccinatie gebeurt meestal met één enkele inspuiting in de schouderspier.
Werk je in de zorg? Ook dan is het een goed idee om vaccinatie te overwegen. Je kan contact opnemen met je arbeidsgeneeskundige dienst voor informatie en advies.
Wat kan je arts doen?
- Je arts zal vooral de nadruk leggen op griep voorkomen en personen uit risicogroepen aansporen om zich te laten vaccineren.
- Heb je griep? Dan zal je arts je rust en pijnstilling aanraden.
- Antibiotica hebben geen zin, omdat griep veroorzaakt wordt door een virus. Antibiotica doden alleen bacteriën. Heb je een bijkomende infectie door bacteriën? Dan kan je ze wel gebruiken.
- Er zijn een aantal middelen tegen virussen te koop, maar er is geen bewijs dat ze een invloed hebben op het verloop van griep. Ze worden dan ook niet aangeraden.
Meer weten?
Bronnen
- www.ebpnet.be
- Preventie van influenza in de huisartsenpraktijk. Worel. Maart 2018. (www.worel.be)
- Influenza infection. BMJ Best Practice. Februari 2024.
- Flu. BMJ Best Practice.
- Influenza in Adults. DynaMed. EBSCO Information Services. December 2023.
- DynaMed. Influenza in Children. EBSCO Information Services. December 2023.
- www.laatjevaccineren.be
- Hoge Gezondheidsraad. Advies juni 2023.