In het nieuws
Uit een studie van de universiteit van Glasgow blijkt dat ex-voetballers drie keer meer risico lopen om dementie te ontwikkelen. Kopballen zouden hun kans om te overlijden door hersen- of zenuwbeschadiging verhogen.
Factcheck
Een Schotse studie toont een verband aan tussen voetballen en overlijden door dementie, maar kan niet bewijzen dat voetbal rechtstreeks verantwoordelijk is voor dementie. Ex-voetballers werden volgens de studie ouder dan niet-voetballers, wat bewijst dat sporten gezond is.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Schotse onderzoekers gingen na of voetbal het risico op overlijden door dementie kon beïnvloeden (1). De onderzoekers vergeleken de medische gegevens van 7.676 ex-voetballers met die van 23.028 niet-voetballers. Deze controlegroep van niet-voetballers werd samengesteld uit personen die wat betreft geslacht, leeftijd en socio-economische status vergelijkbaar waren met de ex-voetballers. Gedurende de opvolgingsperiode van 18 jaar stierven 1.180 (15,4%) ex-voetballers en 3.807 (16,5%) niet-voetballers. De gemiddelde leeftijd van overlijden was 67,9 jaar voor de ex-voetballers, en 64,6 jaar voor de niet-voetballers. De doodsoorzaken waren:
- hartziekten bij 2,3% van de ex-voetballers en bij 2,5% van de niet-voetballers;
- longkanker bij 1% van de ex-voetballers en bij 1,6% van de niet-voetballers;
- dementie bij 1,7% van de ex-voetballers en bij 0,5% van de niet-voetballers.
De onderzoekers besluiten dat het risico om te sterven ten gevolge van dementie driemaal hoger lag bij ex-voetballers, en door de ziekte van Alzheimer, de meest frequente vorm van dementie, zelfs vijfmaal hoger. Opmerkelijk is dat er geen verschil was in resultaten tussen keepers en veldspelers.
Bron
(1) Mackay DF, Russell ER, Stewart K, et al. Neurodegenerative Disease Mortality among Former Professional Soccer Players. N Engl J Med. 2019 Oct 21.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze studie is een cohortstudie, een type waarnemend onderzoek dat verbanden kan vaststellen, maar geen oorzaak-gevolgrelaties kan aantonen. Er is een verband tussen voetbal en dementie, maar je kunt niet beweren dat voetbal het risico op dementie daadwerkelijk verhoogt. Zo beschermt een hoger opleidingsniveau tegen dementie, en kun je veronderstellen dat professionele voetballers minder hoog opgeleid zijn (2,3).
Hoewel deze studie aantoont dat dementie vaker voorkomt bij ex-voetballers, blijft het risico vrij beperkt. De leeftijd van overlijden lag trouwens 3,3 jaar hoger bij ex-voetballers, en longkanker kwam bij deze groep minder voor.
Deze studie toont overigens niet aan dat kopballen dementie veroorzaken, want de wetenschappers hebben dit niet onderzocht. Wel is geweten dat herhaaldelijke hoofdletsels gelinkt zijn aan dementie.
Tot slot is het onduidelijk of de conclusie van deze Schotse studie ook geldt voor niet-professionele voetballers.
Conclusie
Een Schotse studie toont een verband aan tussen voetballen en overlijden door dementie, maar kan niet bewijzen dat voetbal rechtstreeks verantwoordelijk is voor dementie. Ex-voetballers werden volgens de studie ouder dan niet-voetballers, wat bewijst dat sporten gezond is.
Referenties
- (2) Beydoun MA, Beydoun HA, Gamaldo AA, et al. (2014) Epidemiologic studies of modifiable factors associated with cognition and dementia: systematic review and meta-analysis. BMC Public Health 14:643.
- (3) Xu W, Tan L, Wang H, et al. (2016) Education and risk of dementia: dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. Mol Neurobiol 53(5):3113–3123.
- https://www.nhs.uk/news/neurology/dementia-fears-for-former-footballers/